طب سنتي با تمام روشهاي استفاده:

[آیورودا]

آويشن vulgaris thymu:



َََ
اسامى گوناگون آويشن
آويـشـن اسـت . در زبـان عـربى به صعتر معروف است . در برخى از زبانهاى خارجى با عـنـوان سـرپـوله نـيـز شـنـاخـته مى شود . دو نوع آويشن وجود دارد: آويشن كوهى و آويشن شيرازى در شيراز به كبك ليك و در همدان به آزربه معروف است . آذر روبه ، جلنجمون ، نـدغ ، اشـن ، آفـشـم ، آفشن ، آيشن ، ادشان ، ادشن ، اشمه ، اوشن ، آوجى ، حاشا، زروه ، زعـتـر، سـعـتـر، سـرپـوله ، سـوسـن بر، كاكله اوتى ، آس بويه ، حاشا برى ، صعتر الحـمير، سه سنبل ، سى سنبل ، گون گل و زعترو از اسامى ديگر اين گياه است كهليك يا كـكـليك اوتى اسم تركى آويشن است . آويشن در لهجه اصفهانى به آبشم و آوشم معروف است .
آويـشـن در زبـان لاتـين به vulgaris thymus، در زبان انگليسى به thyme، در زبان فرانسه به thym و در زبان آلمانى به thymian شهرت دارد .
آويشن در زبان هلندى به tijm wilde ، tijm kruipen، در زبان استونى به liivatee _ numm، در زبـان فـنـلانـدى بـه - ajuruoho kangas، در زبـان مـجـارسـتـانـى بـه kakukkfu mezei ، در زبـان ايـتـاليـايـى بـه serpillo، در زبـان نـروژى بـه kryptimiman، در زبـان اسـپـانـيـايـى به serpoleto، دى به backtimjan، در زبان عـربـى به zeeter sarar، در زبان چينى به hao ai، در زبان دانماركى به tijm، در زبـان اسـكـاتـلندى به righ an lus، در زبان ايسلندى به timjan، در زبان اندونزى به timi، در زبان ايتاليايى به timo، در زبان لهستانى به wlasciwy tymianek ، در زبـان پـرتـغال به timo tomilho و در زبان روسى به chebrts، timjan شهرت دارد .
گونه هاى مختلف آويشن
1 - گونه هاى مختلف تيموس thymus
1ـ1 - serpyllum thymus
2 - 1 - kotschyanus thymus
3 - 1 - vulgaris thymus
4 - 1 - eriophorus thymus
2 - گونه هاى مختلف زاتاريا zataria
1 - 2 - multiflora zataria
2 - 2 - bracteata zataria
3 - گونه هاى مختلف اريگانوم origanum
1 - 3 - .l vulgar origanum
4 - گونه هاى گياه nepeta
1 - 4 - staussi nepeta
گياه clinopodioids zizyphora
مشخصات كلى آويشن
پـايـا از تـيره نعناع كه انواع مختلف قسمتهاى مورد استفاده يعنى سرشاخه هاى گلدار آن بـه مـصـارف طـبـى و دارويى مى رسد. پرورش اين گياه ممكن است از طريق كاشت دانه يا تـقـسـيم ساقه هاى ريشه دار گياه مسن صورت گيرد. بوته آويشن به ارتفاع 10 - 30 سـانـتـى مـتـر و بـنـدرت خـوابـيـده اسـت . آويـشـن گـيـاهـى يـكـسـاله و عـلفـى بـوده و طـول بـرگـهـاى آن از 4 تا 10 ميليمتر متغير است . گلهاى آن به رنگ صورتى يا بنفش اسـت و زمان گل دادن آن بين خرداد تا مرداد است تمام بخشهاى اين گياه معطر بوده و داراى طبيعتى گرم است آويشن از خانواده لابياته است .
َََ
تركيبات شيميايى آويشن
در آويـشـن يـك اسـانـس بـه نـام تـيـمـول thymol وجـود دارد و نـيـز داراى كـارواكرول سيمن و ال پى نن و بورنئول استات مى باشد. به علاوه داراى اولئانوليك و ايـزمـر آن اورسـوريـك مـى باشد، و در تجزيه هاى ديگر اين گياه علاوه بر مواد فوق پارتيول نيز در آن تاييد شده است .

 

[آیورودا]

نسخه هاى شفابخش آويشن
1 - درمان نارسايى كبد با آويشن :
دمـكـرده آويشن در چند روز متوالى يا خوردن روزى يك قاشق مرباخورى از پودر آويشن كه با كمى عسل يا پودر نبات مخلوط شده باشد در رفع نارسايى و ضعف كبد مفيد و مؤ ثر اسـت . هـمـچنين جهت درمان نارسايى كبد و افزايش سرعت تحرك خون مى توانيد از ماليدن آب جـوشـانـده آويـشـن و سـپـس ‍ كـمـپـرس تـفـاله آن بـر روى سـينه ( در ناحيه كبد) بهره بگيريد.
2 - تسكين درد روماتيسم با آويشن
م دارويـى مـحـلول مركب آويشن اثر قابل توجهى در كاهش درد روماتيسم داشته و مصرف آن به كليه مبتلايان به آن بويژه افراد مسن و سالخورده توصيه و تجويز مى شود. طرز تـهـيـه مـحـلول مـركـب آويـشـن : جـهـت تـهـيـه مـحـلول مـركـب آويـشـن 5/0 مـثـقـال اسـانـس آويـشـن شـيـرازى را بـا 9 مـثـقـال اسـانـس آويـشـن كـوهـى و 75 مـثـقـال ( حـدود 350 گـرم )، جـوش شـيـريـن مـخـلوط كـرده در مـقـدارى الكـل حـل نـمـوده و خـوب بهم بزنيد، سپس آن را در آب وان حمام ريخته و مدتى در آن دراز بكشيد و اين عمل را تا چندين هفته (هفته اى دو بار ) تكرار كنيد.
3 - درمان اختلالات قاعدگى در زنان با آويشن :
و فـقدان قاعدگى شده اند و يا اينكه ترشحات مايع سفيد در آنها زياد شده است چنانچه هـر روز 5 تـا 6 فـنجان از دمكرده 15 تا 20 آويشن بخصوص آويشن شيرازى خشك در يك ليـتـر آب جـوش اسـتـفـاده كنند در معالجه آنها مفيد و مؤ ثر خواهد بود . همچنين براى كاهش دردهاى قاعدگى خانمها مى توانند از ضمادى كه از دانه آسياب شده آويشن تهيه مى شود و بصورت خارجى مصرف مى گردد بهره بگيرند.
َََ
4 - رفع كرم روده و انگل با آويشن
خوردن روزانه يك قاشق مرباخورى از پودر آويشن به مدت يك الى دو هفته در ريزاندن و نـابـود كـردن كـرمـهـاى روده مـفيد و موثر است . همچنين جهت اثر بخشى بيشتر مى توانيد پودر آويشن را با پودر انغوزه مخلوط كرده بصورت حبهايى در آورده و روزى يك حب آنرا ميل كنيد.
5 - معالجه آسم و تنگى نفس با آويشن
جهت درمان آسم و خروج خلط از سينه روزى يك فنجان دم كرده آويشن را با آب ليمو ترش و كـمـى شـكـر مـخـلوط كـرده خـوب بـهـم زده و مـيـل كـنـيـد و ايـن عـمـل را تـا بـهـبـودى ادامـه دهـيـد . هـمـچـنـيـن خـوردن آويـشـن پـخـتـه شـده بـا انـجـيـر در طول چند روز متوالى داروى مفيدى جهت تنگى نفس مى باشد.
6 - رفع بند آمدگى ادرار با آويشن
اسـتـفـاده مداوم آويشن پخته شده همراه با كمى آب كرفس ( آبى كه از جوشاندن برگ يا تـخم كرفس حاصل شدهب باشد يا از فشردن تازه له شده بدست آمده باشد ) . جهت رفع بند امدگى ادرار مفيد و مؤ ثر است .
َََ
7 - تصفيه كردن خون با آويشن
جـهـت رقـيـق كـردن خون و رفع غلظت بالاى آن 20 گرم آويشن را با 20 گرم عناب مخلوط كـرده و در ظـرفـى بـريـزيد . سپس 600 ميلى ليتر آب به آن اضافه كرده و بگذاريد خـوب خـيـس بـخـورد بعد آنرا در آفتاب گذاشته يا كمى حرارت دهيد تا به آن يك چهارم مقدار اوليه برسد و ميل كنيد.
8 - رفع لاغرى بدن با آويشن
افـرادى كـه داراى بـدنـى ضـعـيـف بـوده و از لاغـرى مـفـرط رنـج مى برند چنانچه مدتى صـبـحـانـه خـود را بـا نـان ، پـنـيـر و بـرگ و گـل آويـشـن تـازه اخـتـصـاص دهـنـد. و اين عمل را در طول 1 ماه متوالى ادامه دهند نتايج رضايت بخشى از آن خواهند ديد .
9 - رفع سفيدى چشم با آويشن
كـشـيـدن پـودر خـاكـسـتـر گـيـاه آويـشـن يـا پـودر بـرگ و گـل آويـشن در چشم جهت رفع سفيدى مفيد بوده و در صورت استفاده مداوم از آن موجب تقويت بينايى نيز مى گردد.
10 - رفع سنگينى گوش و ناشنوايى با آويشن
چـكـانـدن چـنـد قطره دمكرده غليظ آويشن ، روغن ، عصاره غليظ و يا عرق آويشن در گوش و تكرار آن در چند نوبت متوالى موجب رفع سنگينى و كرى گوش مى گردد.
11 - بـرگـردان نـاف بـيـرون آمـده كـودكـان بـه داخل با آويشن
استفاده از ضماد 15 گرم پودر آويشن با 15 گرم پودر سير زيره سبز يا سياه كه با كـمـى روغـن زيـتـون خـمـيـر شـده بـاشـد بـر نـاحـيـه نـاف اطـفـال سـبـب بـازگـردادن نـاف بـيـرون آمـده آنـهـا بـه داخل مى گردد.
12 - تسكين درد دندان با آويشن
افـرادى كـه از درد دنـدان رنـج مـى بـرنـد چـنـانـچـه نـصـف قـاشـق مـربـاخـورى بـرگ و گـل آويـشـن تـازه بـا يـك چـهـارم قـاشـق مرباخورى زيره و كمى سركه در دهان ريخته و مـضـمـضـه نمايند و به مدت چند دقيقه چيزى تناول ننمايند موجب تسكين درد دندان آنها مى گردد.
َََ
13 - درمان اختلالات عصبى با آويشن
ز چـاى گـيـاهـى آويشن سبب درمان گرفتاريهاى عصبى گرديده و به عنوان دارويى روح افـزا و آرامـش بخش مغز و اعصاب مصرف آن به كليه افرادى كه به نحوى به اختلالات عـصـبى دچارند توصيه مى شود . خوردن روزانه دو فنجان از چاى مركب آويشن در دو وعده صبح و عصر نيز بعنوان دارويى مقوى اعصاب مفيد و موثر است .
تـهـيـه چـاى مـركـب آويـشـن : دو مـثـقـال آويـشـن شـيـرازى را بـا يـك مـثـقـال بـابـونـه ، يـك مـثـقـال گـاوزبـان ، يـك مـثـقـال بـادرنـجـبـويـه و يـك مـثـقـال مـرزنـجـوش مـخـلوط كـرده در يك ليتر آب جوش ريخته و 12 دقيقه بگذاريد تا دم بـكـشـد، سـپـس مـوقـع مـصـرف آنـرا بـا كـمـى عـسـل يـا نـبـات شـيـريـن كـنـيـد و ميل نماييد.
14 - درمان برونشيت ، زكام و سرماخوردگى با آويشن
آويـشـن بـه عـلت داشـتـن خـاصـيـت ضد عفونى كننده و ضد خلط بعنوان دارويى موثر به شكل دم كرده يا بخور گياهى در درمان اختلالات تنفسى و ريوى بكار مى رود.
ن زكام بويژه در افراد بلغمى مزاج 10 گرم آويشن را با 10 گرم بابونه ، 10 گرم شـويـد و 10 گـرم مـغز ناخنك مخلوط كرده بجوشانيد و سر را با آب غليظ آن بشوييد . چكاندن آب جوشانده غليظ آويشن نيز در بينى در ضد عفونى كردن مجارى تنفسى و درمان سينوزيت و زكام مفيد است .
َََ
15 - درمان گريپ و حساسيت فصلى (آلرژى ) با آويشن :
ر آويشن به تنهايى يا همراه با كمى پودر مرزنجوش و پودر ريشه كندش در بينى موجب بـاز شـدن مـجـارى تـنـفـسـى و درمان گريپ مى گردد . همچنين استفاده از بخور آويشن به تـنـهـايـى يـا هـمـراه بـا كـمـى اسـطوخودوس ، تخم گشنيز، كاه جو و برگ مورد بعنوان دارويى مؤ ثر جهت درمان آلرژى توصيه مى شود.
16 - درمان ريزش مو با آويشن
آويـشـن بـعنوان يكى از گياهان مقوى پياز مو به تنهايى يا بصورت تركيب با داروهاى ديـگـر بـصـورت مـخـتـلف از جمله به شكل جوشانده ، لوسيون ، شامپو، روغن و سرشوى گياهى در درمان بيماريهاى مو بويژه ريزش آن كاربرد دارد .
طـرز تـهـيـه لوسـيـون آويـشـن : جـهـت تـهـيـه لوسـيـون ضـد ريـزش مو با آويشن يك مشت (مـعـادل 75 گـرم ) آويـشـن تـازه يـا خـشـك را در 100 گـرم الكـل 60 درجـه بـخـيـسـانـيـد و بمدت 15 روز در آفتاب بگذاريد، سپس هر بار 4 قاشق مرباخورى از آنرا با آب مخلوط كرده و به پوست سر بماليد.
طرز تهيه محلول ضد ريزش مو با آويشن : 40 گرم آويشن خشك را در يك ليتر آب بقدرى بجوشانيد تا با آب غليظ شود سپس آب آنرا صاف نموده و در حمام پوست سر را با آن شستشو و ماساژ دهيد.
َََ
ويـشـن : جـهـت تـهـيـه شـامـپـوى نـرم كـنـنـده و ضـد ريـزش مـو بـا آويـشـن لازم اسـت 4 مـثـقـال آويـشـن اهـلى را بـا 4 مـثـقـال آويـشـن شـيـرازى ، 4 مـثـقـال بـرگ گـلپـر نساييده مخلوط كرده ، در مقدارى آب بجوشانيد سپس آب آنرا صاف نموده و دو عدد تخم مرغ كامل را با آنها افزوده خوب بهم زده و سر را با آن بشوييد .
طـرز تـهـيـه سر شوى گياهى آويشن : 20 گرم پودر آويشن را با 20 گرم پودر سدر، 20 گـرم پـودر قـهوه خام ، 20 گرم برگ مورد و 5 گرم حنا مخلوط كرده با كمى آب يا تـخـم مـرغ كـامـل خـمـيـر نـمـوده و به مدت 15 دقيقه به سر بگذاريد و بعد با آب ولرم بشوييد .
روغـن آويـشـن : ماليدن روزانه دو مرتبه روغن آويشن به سر پس از شستن آن با صابون گـياهى علاوه بر قطع ريزش مو در صورت مصرف مداوم موجب روييدن موهاى ريخته شده مى گردد.
17 - خواص طبى و مصارف دارويى روغن آويشن
غن آويشن (بويژه آويشن شيرازى ) به عضو، سرعت گردش خون را در آن ناحيه زياد كرده و بـه هـمـيـن دليـل در درمـان بـيـمـارى فـلج عـضـلانـى و بـى حـسـى اعضاء، پيچيدگى و گـرفـتـگـى عـضـلات ، درمـان رگ بـه رگ شـدن آنـهـا كـاربـرد دارد . هـمـچـنـيـن بـه دليـل داشـتـن هـمـيـن خـاصـيـت مـاليـدن آن بـه قـضـيـت مـوجـب تـحـريـك آن گـرديـده و اعـمـال اعـضاء جنسى و تناسلى را در بدن تقويت مى كند . ماليدن آن به سر موجب تقويت پـيـاز مـو گـرديـده ، و از ريـزش مـوهـا جـلوگـيـرى مـى كـنـد . مـالش مـكرر و مداوم آن به مفاصل موجب تسكين درد آنها گرديده و در درمان نقرس و سياتيك نيز بكار مى رود.
طرز تهيه روغن آويشن : 100 گرم برگ و گل آويـشـن خـشـك را 24 سـاعت در 5/1 ليتر آب بخيسانيد . سپس بجوشانيد بقدرى كه آب آن نـصـف شـود . بـعـد صـاف نـمـوده و آب آنـرا در 150 گـرم روغـن زيـتون يا كنجد بقدرى بجوشانيد تا آب آن بخار شود و روغن بماند.
18 - فرآورده هاى گياهى و دارويى آويشن
تـند و تيز و طبيعت گرم اين گياه سبب شده كه علاوه بر خاصيت ضد عفونى كننده و هضم كـنـنـدگـى غـذاهـا بـه عـنـوان چـاشـنـى مـناسبى در خوش طعم نمودن غذاها و تقويت دستگاه گوارشى ، در تهيه بسيارى از فرآورده ها به كار مى رود.

 

[آیورودا]

در زير به چند نمونه از اين فرآورده ها اشاره مى كنيم .
الف - شربت مركب آويشن
ايـن شـربـت ، خـلط آور و آرام بخش بوده و براى درمان عفونت سينه ، آسم (تنگى نفس ) و ضد عفونى كردن مجارى تنفسى بسيار مفيد است .
تركيبات
10 گرم برگ آويشن خشك
10 گرم زوفاى خشك
5 گرم پوست خشخاش خشك
5 گرم عصاره خشك شيرين بيان
5 گرم دانه باديان
750 ميلى ليتر آب
500 گرم عسل
روش تهيه شربت
خـشـك شـيـريـن بـيـان و آب را داخـل كـاسـه اى ريـخـتـه ، حـرارت دهـيـد تـا در آب حـل شـود، سـپـس سـايـر مـواد را مـخـلوط كـرده ، داخل عصاره گرم شيرين بيان بريزيد و بـگـذاريـد 10 دقـيـقـه دم بـكـشـد، بـعـد آنـرا صـاف كـرده بـا عـسـل مـخـلوط نـمـوده بـه آرامـى حـرارت دهـيـد و پـس از سـرد شـدن داخل بطرى شيشه اى تيره رنگ ريخته و 6 بار در روز، هر بار يك قاشق چايخورى آنرا ميل كنيد.
َََ
ب - دم كرده و جوشانده آويشن
بـراى تـهـيـه دم كـرده آويـشن ، 25 گرم آويشن خشك را در 500 ميلى ليتر آب جوش بريزيد و به مدت 15 دقيقه صبر كنيد تا دم بكشد . از اين دم كرده ، 3 بار در روز، هر بار يك فنجان بنوشيد.
جهت تهيه جوشانده آويشن 30 گرم آويشن خشك را در 750 ميلى ليتر آب سرد ريخته و به مدت 20 تا 40 دقيقه آنقدر بجوشانيد تا آب آن به حدود 500 ميلى ليتر برسد و 3 بار در روز، هر بار يك فنجان آنرا ميل كنيد.
پ - چاى كيسه اى آويشن
شـن بـراى اسـتـفـاده در مـحـل كـار يا مسافرت بسيار مناسب است . براى تهيه آن يك يا دو قـاشـق چـاى خورى از برگ آويشن خشك را در يك پارچه چيت چهار گوش كوچك ، به ابعاد 10 * 10 سـانـتـيـمـتـر بـريـزيـد و تـكـه اى نـخ ، آن را بـه شـكـل يـك بـقچه ببنديد . بعد از آن را داخل يك فنجان آب جوش تازه گذاشته و پس از 5 دقيقه دم كشيدن ، آنرا ميل كنيد.
ت - تنطور آويشن
تركيبات
200 گرم برگ خشك يا 60 گرم برگ آويشن تازه
250 ميلى ليتر الكل
750 ميلى ليتر آب
روش تهيه تنطور
شـن را در يـك ظـرف شـيـشـه اى بـزرگ دهـانـه گـشـاد قـرار دهـيـد، سـپـس مـخـلوط آب و الكل را روى آن بريزيد . درب ظرف شيشه اى را محكم ببنديد و به مدت دو هفته ظرف در يـك جـاى خـشـك قـرار دهـيـد . بـعـد يـك كـيـسـه پـارچـه اى را داخـل دسـتـگـاه پرس قرار دهيد و مخلوط را درون آن بريزيد . مخلوط را پرس ‍ كرده و به داخـل پـارچ صـاف كـنـيـد. مـحـلول صـاف شـده را داخـل دستگاه بطرى شيشه اى تيره رنگ بريزيد و 3 بار در روز، هر بار يك قاشق چايخورى تنطور را با مقدارى كمى آب گرم رقـيـق كـرده ، مـصـرف كـنـيـد . ايـن تـنـطـور تـا 2 سـال در بـطـرى شـيـشـه اى استريل تيره رنگ قابل نگهدارى است .
ث - كپسول آويشن
دارى بـرگ و گـل آويـشـن خـشـك را نـرم سـايـيده و درون ظرف كوچكى بريزيد . دو نيمه كـپـسـول ژلاتينى يا گياهى را جدا كرده و داخل آنرا با پودر آويشن پر كرده و دو نيمه را بـخـوبـى فـشـار داده تـا كـامـلا بـسـتـه شـود. ظـرفـيـت هـر كـپـسـول بـراى حـدود 200 تـا 250 مـيـلى گـرم پـودر اسـت . از ايـن كپسول 3 بار در روز، هر بار 2 تا 3 كپسول مصرف كنيد.
ج - كمپرس دم كرده يا جوشانده آويشن
يـشـن ، 500 مـيـلى ليـتر دم كرده يا جوشانده معمولى يا 50 ميلى ليتر تنطور رقيق شده آويشن در 500 ميلى ليتر آب داغ يا سرد را درون قابلمه اى كوچك بريزيد . سپس پارچه اى تـمـيـز و نـرم را در آن خـيـس كـرده و خـوب بـفـشـاريد تا مايع اضافى آن خارج شود، پـارچـه كمپرس را روى ناحيه صدمه ديده يا محل مورد نظر قرار دهيد . هنگامى كه كمپرس سـرد يا خشك شد مجددا با استفاده از محلول ، كمپرس را تكرار كنيد . از اين كمپرس براى تسكين سردردهاى عصبى و رفع نارسايى كبد استفاده مى شود.
َََ
ح - ضماد ساده يا تركيبى آويشن
مشت گياه را بجوشانيد . هنگامى كه دماى آن قابل تحمل شد، آن را بفشاريد تا هر گونه مايع از آن خارج شود، سپس آن را روى سطح آسيب ديـده يـا مـحـل مـورد نـظر پهن كنيد . قبل از گذاشتن ضماد، مقدارى روغن گياهى (زيتون يا بادام شيرين ) روى پوست بماليد تا از چسبيدن گياه به پوست جلوگيرى شود. براى ثـابـت نگه داشتن ضماد در محل مورد نظر از گاز يا نوار كتانى استفاده كنيد، هر 2 تا 4 سـاعـت يـك بـار از ضـمـاد اسـتـفـاده كـرده و رد صورت نياز، مى توانيد دفعات استفاده را بيشتر كنيد.
خ - روغن استخراج گرم آويشن
تركيبات
250 گـرم بـرگ آويـشـن خـشك ، 500 ميلى ليتر روغن زيتون ( يا آفتابگردان و يا روغن بادام شيرين )
روش تهيه روغن
ويشن خشك را در يك قابلمه كوچه به روش بن مارى (حرارت غير مستقيم ) به مدت 3 ساعت بـه آرامى حرارت دهيد. سپس مخلوط را در يك كيسه پارچه اى از جنس چيت ريخته و در آن را بـبـنـديـد . بـعـد آنرا داخل يك دستگاه پرس كوچك قرار داده و فشار پرس را به تدريج زيـاد كـنـيـد تـا روغـن از پـارچـه خـارج شـود . روغـن حـاصـل را داخـل بـطـرى شـيـشـه اى تـيـره رنـگ ريـخـتـه و از آن بـراى اسـتـعـمـال خارجى در كرم ها،پمادها و به صورت روغن هاى ماساژ براى رفع گرفتگى هاى عضلانى استفاده كنيد.
د - روغن استخراج سرد آويشن
تركيبات
2 پـيـمـانـه بـرگ آويـشـن تازه يا 1 پيمانه برگ آويشن خشك ، يك ليتر روغن گردو يا روغن گلرنگ
روش تهيه روغن
پـر كـرده و سـپـس روى آن ، آنـقـدر روغـن بريزيد تا روى گياه را بپوشاند در ظرف را بسته و به مدت 2 تا 3 هفته آن را پشت پنجره آفتابگير يا در گلخانه ، قرار دهيد . بعد از 2 تا 3 هفته ، يك كيسه صافى را داخل پارچ قرار دهيد و بوسيله كش به بالاى پارچ ثـابـت كنيد. مخلوط روغن و گياه را در كيسه صافى بريزيد . كيسه را با دست بفشاريد تـا روغـن آن خـارج شـود روغـن حـاصـل را درون بـطـرى شـيـشـه اى استريل تيره رنگ بريزيد و از آن براى ماساژ و يا به عنوان ماده اصلى تهيه كرم و يا پماد استفاده كنيد.
ذ - اسانس آويشن
روش تهيه اسانس
از جـمـع آورى داخـل دسـتـگـاه تـقـطـيـر ريـخـتـه و بـه جـاى خـيـس كـردن آن بـا آب ، آنـرا داخـل سبدهاى مخصوص بريزيد و سپس بخار را با فشار از ميان گياه عبور داده و اسانس را بـه ايـن وسـيـله هـمـراه بـا بخار آب در قسمت سرد كننده جمع آورى كنيد . از اين اسانس بـراى درمـان گـريـپ ، خـشـكـى بـيـنـى و گـرفـتگى هاى مجارى تنفسى و همچنين اختلالات گوارشى استفاده مى شود.
َََ
ر - روغن ماساژ آويشن
تركيبات
1 قاشق چايخورى اسانس معطر روغنى آويشن
2 قاشق غذاخورى روغن زيتون يا بادام شيرين
روش تهيه روغن
بادام شيرين و اسانس را درون يك بطرى شيشه اى تيره رنگ ريخته و خوب تكان دهيد تا مخلوط شوند، سپس هر بار نيم تا يك قاشق چايخورى از مخلوط را روى دستها بريزيد و بـدن را بـه آرامـى بـا آن مـاسـاژ دهـيـد . ( از تـمـاس مـسـتـقـيـم روغـن مـاسـاژ بـا پـوسـت محل مورد نظر خوددارى كنيد) .
َََ
ز - پماد طبى آويشن
تركيبات
500 گرم پارافين نرم يا موم
60 گرم برگ آويشن خشك يا 150 گرم برگ آويشن تازه
روش تهيه پماد
بلورى ريخته و به روش بن مارى ( حرارت غير مستقيم ) ذوب كنيد . برگ آويشن را به آن اضافه كرده ، دو ساعت حرارت دهيد تا عصاره آويشن در اثر حرارت خارج شود . سپس يك كـيـسـه ژله را داخـل پـارچ قـرار دهـيد و بالاى آن را به وسيله نخ يا باند كشى محكم به دهـانـه پـارچ وصـل كـنـيـد . اكـنـون مـخـلوط فـوق را داخـل آن بـريـزيـد . بـعد پارچه را فشار داده تا مخلوط صاف شود. مخلوط صاف شده را هـنـگامى كه هنوز داغ است . فورا داخل ظرف بريزيد و 2 تا 3 بار در روز، هر بار كمى از آنرا روى سطح صدمه ديده بماليد.
س - كرم دارويى آويشن
تركيبات
100 ميلى ليتر روغن استخراج گرم آويشن
50 ميلى ليتر تنطور آويشن
25 گرم موم زنبور عسل
25 گرم لانولين
روش تهيه كرم
ليـن را بـدون آب بـه روش بـن مـارى ذوب كنيد و روغن استخراج گرم و تنطور آويشن را بـه آن اضـافـه كـنـيـد . سـپـس آن را صـاف كـرده ، بـه هـم بـزنـيد، هنگامى كه كرم به حـال سفت شدن است با استفاده از كاردك آن را درون ظرف مخصوص نگهدارى كرم پر كنيد و 2 تا 3 بار در روز، هر بار كمى از آنرا به ناحيه مورد نظر بماليد.
ش - لوسيون و امولسيون آويشن
روش تهيه لوسيون
2 قـاشـق غـذاخـورى عرق آويشن را با 2 قاشق غذاخورى گلاب و 1 قاشق غذاخورى تنطور آويشن درون يك بطرى شيشه اى تيره رنگ ريخته و تكان دهيد تا خوب مخلوط شوند و هر بار كمى از آنرا به آرامى به محل مورد نظر بماليد و ماساژ دهيد .
روش تهيه امولسيون
يك قاشق چايخورى روغن آويشن را با يك قاشق چايخورى تنطور آويشن مخلوط كرده ، خوب بـه هـم بـزنـيـد تـا مـخـلوط شـونـد و هـر بـار كـمـى از آنـرا بـه محل مورد نظر بماليد و ماساژ دهيد.
ص - بخور ضد ميگرن آويشن
تركيبات
750 ميلى ليتر آب
500 ميلى ليتر دم كرده برگ آويشن يا 2 قاشق چايخورى اسانس معطر روغنى آويشن
روش تهيه بخور
ته و آنرا به جوش آوريد، سپس آنرا درون يك تشت يا قابلمه پهن ريخته و اسانس يا دم كـرده را به آن اضافه كنيد . سر را روى تشت يا قابلمه بگيريد و حوله اى خشك را به گـونـه اى روى سر بيندازيد كه بخار را در خود نگه دارد، سپس به مدت 15 دقيقه به صورت مداوم و يكنواخت تنفس ‍ كنيد. اين عمل را يك تا دو بار در روز، هر بار به مدت 10 دقيقه تكرار كنيد و تا بهبودى كامل ادامه دهيد.
ض - بخور ضد عفونى كننده دستگاه تنفسى آويشن
تركيبات
500 ميلى متر دم كرده آويشن ، تخم گشنيز، اسطوخودوس و برگ اوكاليپتوس (هر كدام 6 گـرم در 500 ميلى ليتر آب و به مدت 15 دقيقه ) يا 2 قاشق چايخورى از مخلوط اسانس روغنى معطر گياهان فوق
روش تهيه بخور
روش تهيه اين بخور شبيه روش تهيه بخور ضد ميگرن ( بند قبلى (ض ) ) مى باشد .
ط - حمام دارويى آويشن
از حمام دارويى آويشن مى توانيد براى تسكين درد عضلات ، رفع گرفتگى هاى عضلانى و باز شدن مجارى تنفسى استفاده كنيد.
روش تهيه حمام دارويى
3 تـا 5 قـطـره اسـانـس مـعـطـر روغـنـى آويشن را در آب گرم وان حمام بريزيد . خوب هم بـزنـيـد تـا ذرات روغن كاملا در آب وان پخش شوند . سپس به مدت 30 الى 45 دقيقه در آب وان دراز كشيده و بدن را با آن ماساژ دهيد.
َََ
ظ - پاشويه طبى آويشن
از پـاشويه طبى آويشن براى كاهش درد پاها، رفع بى حسى آنها و افزايش جريان خون در آن نقطه استفاده مى كنند.
روش تهيه پاشويه
يك مشت از برگها و گل آويشن با يك قاشق غذاخورى از پودر آن در يك تشت پر از آب داغ بريزيد، خوب هم بزنيد و پاها را به مدت چند دقيقه در آن قرار داده و خوب ماساژ دهيد .
ع - غرغره يا دهان شويه آويشن
تركيبات
يـك فـنـجـان آب دم كـرده يـا جـوشـانـده غـليظ آويشن يا يك قاشق چايخورى تنطور آويشن حل شده در يك فنجان آب گرم
روش تهيه غرغره يا دهان شويه
روزى 2 بـار، هـر بـار يـك فـنـجـان آب دم كـرده يـا جـوشـانـده يـا مـحـلول تـنـطـور و آب گـرم را در دهـان ريـخـتـه ، چـنـديـن مـرتـبـه بوسيله زبان آنرا در داخـل دهـان بـه گـردش در آوريـد و سـپـس دهـان را بـه طـرف بـالا نگه داشته و هوا را از داخل ريه ها و حلق به طرف بيرون هدايت كنيد.
غ - شربت ضد بيخوابى و مقوى اعصاب آويشن
تركيبات
15 گرم برگ آويشن خشك
10 گرم گل اسطو خودوس خشك
5 گرم برگ سيسنبر خشك
5 گرم بهار نارنج خشك
5 گرم ريشه سنبل الطيب خشك
750 ميلى ليتر آب
500 گرم عسل طبيعى ( در صورت نبود از شكر تصفيه نشده استفاده كنيد)
روش تهيه شربت
طرز تهيه اين شربت شبيه طرز تهيه شربت مركب آويشن (صفحه 32 ) است .
ف - محلول غرغره ضد اوريون آويشن
تركيبات
15 گرم برگ آويشن خشك
15 گرم مريم گلى خشك
500 ميلى ليتر آب
روش تهيه محلول غرغره
گـيـاهـان خشك را در قورى ريخته ، آب تازه جوشيده روى آن بريزيد . سپس به مدت 15 دقـيقه دم كرده ، بعد آنرا صاف كنيد . اين محلول در ظرف در بسته و در جاى خنك ، تا 48 ساعت قابل نگهدارى است .
ميزان مصرف :
يـك تـا دو ساعت يك بار، 5/ 2 قاشق غذا خورى از دم كرده فوق را در 5/2 قاشق غذاخورى آب داغ رقيق كرده و به صورت غرغره استفاده كنيد.
َََ
ق - عرق آويشن
براى دل بهم خوردگى و دل درد بسيار مفيد است و از مخلوط آن با عرق گاو زبان و بيد مـشك براى تقويت قلب و اعصاب استفاده مى شود . خوردن عرق آويشن خلط آور بوده و به عـنوان يك آنتى بيوتيك قوى مجارى تنفسى را ضد عفونى مى كند. چكاندن چند قطره عرق بـه آويـشن در بينى گرفتگى بينى را برطرف مى سازد و در دهان سينوزيت و زكام نيز مـؤ ثر است .غرغره عرق آويشن در درمان درد گلو و حلق را تسكين داده و آنها را ضد عفونى مى كند.
ك - قرص آويشن
تركيبات
15 گرم برگ آويشن خشك
10 گرم گل نيلوفر
5 گرم گل و تخم ختمى
5/2 گرم ريشه شيرين بيان
30 گرم پودر كتيراى گل
15 گرم پودر ثعلب سفيد
500 ميلى ليتر آب
3 قاشق چايخورى عسل
روش تهيه قرص
ريـشـه شـيـريـن بـيـان را در 500 مـيـلى ليـتـر آب ريخته آنقدر حرارت دهيد تا به نصف بـرسـد، سـپـس عـسل را به آن اضافه كنيد . خوب بهم بزنيد، دوباره كمى حرارت دهيد، بـعـد آنـرا صـاف كـرده ، درون كـاسـه اى بـريزيد . پودر ثعلب و كتيرا را نيز به آن بـيـافـزايـيـد و پـس از خـمـيـر شـدن ، خـمـيـر حـاصـل را بـه شكل قرصهاى كوچكى در آوريد و 3 بار در روز، هر بار 2 قرص آنرا در دهان گذاشته و بمكيد . اين قرص ضد سرفه بوده و عفونت ريه را به خوبى دفع مى كند.
گ - تونيك تقويت كننده دستگاه گوارشى آويشن
تركيبات
20 گرم برگ آويشن خشك
10 گرم زنيان
10 تخم كرفس
5 گرم زنجبيل
5 گرم جوز هندى
250 گرم عسل
روش تهيه تونيك
ز عـسـل ) را مـخـلوط كـرده ، نـرم سـايـيده و درون كاسه اى بزرگ بريزيد . در اين هنگام عـسـل را نـيـز بـه آن اضـافـه كـنـيـد، خـوب بـه هـم بـزنـيـد تـا بـه شـكـل خمير در آيد و عسل جذب پودر شود. 3 بار در روز، هر بار يك قاشق چايخورى آنرا 2 ساعت بعد از غذا ميل كنيد. اين تونيك علاوه بر تقويت دستگاه گوارشى بخصوص معده ، در برطرف نمودن سردى و رطوبت آن نيز مؤ ثر است .
َََ
19 - فرآورده هاى غذايى آويشن
الف - سالاد مقوى معده آويشن
مواد لازم
2 عدد پياز رازيانه (حلقه شده )
نصف پيمانه كاهو (خرد شده )
يك قاشق چاى خورى آبليمو
2 قاشق غذاخورى روغن زيتون
يك چهارم پيمانه آويشن تازه (خرد شده )
3 قاشق غذاخورى ريحان ( خرد شده )
نصف قاشق چايخورى پودر زنيان
نمك و فلفل مقدارى
روش تهيه سالاد
آبـليـمو، روغن زيتون ، پودر زنيان ، نمك و فلفل را درون كاسه اى كوچك ريخته و خوب به هم بزنيد . آويشن ، كاهو، پياز رازيانه و ريحان را درون كاسه اى بزرگ بريزيد، سس آماده را روى آن ريخته و پس از هم زدن بلافاصله صرف كنيد .
ب - شربت ساده آويشن
تركيبات
30 گرم آويشن خشك
750 ميلى ليتر آب
500 گرم عسل
روش تهيه شربت
تـه ، بـجـوشـانـيد (به مدت 20 دقيقه تا 40 دقيقه ) تا به حدود 500 ميلى ليتر كاهش يـابـد . سـپـس آنـرا درون يـك پـارچ صـاف كـرده و داخـل قـابـلمـه اى كـوچـك بـريـزيـد . در ايـن هـنـگـام عـسـل را اضـافـه كـرده و مـرتـب هـم بـزنـيـد تـا كـامـلا حـل شـود . قـابـلمـه را روى حـرارت قـرار داده و بـه آرامـى بـجـوشانيد تا به غلظت لازم بـرسـد. سـپس آنرا پس از سرد شدن درون بطرى شيشه اى تيره رنگ بريزيد و 3 بار در روز، هـر بـار يـك تـا دو قـاشـق چـايـخـورى آنـرا ميل كنيد . اين شربت تقريبا كليه خواص آويشن را دارا بوده و براى تقويت معده نيز مفيد و موثر است .
پ - شيرينى با طعم آويشن
تركيبات
500 گرم آرد
250 گرم روغن
250 گرم پودر قند
100 گرم مغز گردو
1 قاشق سوپخورى پودر كاكائو
روش تهيه شيرينى
ابـتـدا روغـن را داغ كـرده ، سپس آرد را كاملا در آن تفت دهيد، بعد پودر قند، پودر آويشن و كـاكـائو را بـه آن اضـافـه كرده ، خوب مخلوط كنيد . بعد گردو را نيز اضافه نموده ، مخلوط نماييد و در پايان مواد را در ظرف مورد نظر ريخته و بعد از سرد شدن برش دهيد و ميل كنيد.
َََ
ت - نوشيدن شير با آويشن (براى 1 نفر )
مواد لازم
چند برگ و شاخه كوچك آويشن تازه
2 قاشق چايخورى شكر
كمى يخ (خرد شده )
200 گرم شير
روش تهيه نوشيدنى
ليـوان را تا نيمه از يخ خرد شده پر كنيد . شير و شكر را مخلوط كرده و ليوان را از آن پر كنيد . برگها و شاخه آويشن را روى شير قرار داده و پس از اينكه عطر و بوى آويشن جـذب شـيـر شـد، آنـرا بـرداشـتـه و نـوشـيـدنـى آمـاده را ميل كنيد.
ث - چاى ليمو با آويشن (براى 4 نفر )
مواد لازم
1 ليتر چاى سياه آماده يا چاى آويشن آماده
4 حلقه نازك ليمو و كمى شكر
روش تهيه چاى
ه و در 4 فنجان بريزيد. در هر فنجان يك حلقه ليمو روى چاى قرار دهيد و به اندازه اى كه مايليد به چاى شكر اضافه كنيد .( در صورت استفاده از چاى سياه ، چند برگ تازه آويـشـن را داخـل فـنـجان يا روى چاى قرار دهيد و بعد از چند دقيقه آنرا برداشته و چاى را ميل نماييد ) .

 

[آیورودا]

بادرنجبويه officinalis melissa:


اسامى گوناگون بادرنجويه
عـراب هـمـانـنـد تـرنجبين آنرا معرب كرده و به آن بادرنجبويه مى گويند . مفرح القلب لقبى است كه دسته اى از تازيان به آن داده اند . فرنگيها به يك نوع آن مليس ملداوى و بـه نـوع ديـگـر ايـن گـيـاه مـليس طبى مى گويند . در برخى از شهرهاى ايران به نوع كوچك اين گياه كه معمولا با غذا مى خورند ترنجان مى گويند. حشيشه السفور، بادرنج بـويـه ، بـادرنـجـو، بـادرنـگ بـوى ، بـارن بـو، بارنگ بو، وارنگبه بو، پلنگ مشك ، قـرنـفـل بـسـتـانـى ، حـبـق اتـرجـى ، اجـرق تـرنـجـانـى و وارنـگ بو اسامى ديگر اسامى بادرنجبويه است .
بـادرنـجـبـويـه در زبان لاتين به officinalis melissa، در زبان انگليسى به leaf _ balm و در زبانهاى فرانسه و آلمانى به melisseشهرت دارد .
جـويـه در زبـان دانـمـاركـى بـه melisse citron، در زبـان هلندى به bijenkruid، در زبـان اسـتـونـى به meliss sidrum، در زبان فنلاندى به melissa sitruuuna، در زبـان مـجـارسـتـان بـه mezfu، در زبـان ايـسـلنـدى بـه melissa sitronu، در زبـان ايـتـاليـايى به melissa، در زبان نروژ به sitronmelisse ، در زبان لهستانى به limonnaya melissa، در زبان اسپانيا به maior balasamita، در زبان سوئدى به meliss citron، در زبان تركى به melisa شهرت دارد .
مشخصات كلى بارنجبويه
يـا، مـعـطـر، بـه طـول 30 تـا 100 سـانـتـيـمـتـر كـه هـر سال بزرگتر مى شود . ساقه آن چهار گوش و كركدار است و در ابتدا انشعابات جزيى دارد ولى در مـنـطـقـه گـلدار بـسـيـار مـنـشـعـب مـى شـود . بـرگـهـاى مـتـقـابـل ، بـيـضـوى يـا مـثـلثـى بـه طـول 3 تـا 5 سـانـتـيـمـتـر داشـتـه كـه طـول آنـهـا بـيـن 8 /0 تا 5/1 سانتيمتر متغير است . برگهاى اين گياه حاشيه دندانه دار داشـتـه و گـلهـايـى سـفـيـد رنـگ دارد، قـسـمـت مورد استفاده آن برگهاى خشك شده آن است . بادرنجبويه در ايران در اطراف تهران ، نواحى شمالى و شرقى ايران و آذربايجان مى رويد. اين گياه داراى طبيعتى گرم است .
َََََ
بـرداشـت بـادرنـجـبـويـه : گـلهـاى كـوچـك سـفـيـد يـا قـرمـز مـيـل به بنفش رنگ اين گياه كه در فاصله ماههاى خرداد تا تير شروع به شكفتن مى كنند از تـيـر تـا شـهـريـور چـيـده و بـرداشـت مـى شـونـد . دانـه هـاى بـادرنـجـبـويـه را در اول بهار ابتدا در محفظه اى مى كارند و بعد از 2 ماه آنرا نشا مى كنند.
تركيبات شيميايى بادرنجبويه
از تجزيه شيميايى بادرنجبويه با مليس مواد زير را به دست آورده اند .
1 - كامفر محرك مغز، مقوى و ضد عفونى كننده است .
2 - قندهاى مختلف ، مواد پكتينى ، تانن و يك ماده تلخ
3 - اسانس مليس كه خود شامل سيتران ، ستيرونل لال ، ژرانيول و لينالول مى باشد.
نسخه هاى شفابخش بادرنجبويه
1 - درمان سردرد با بادرنجبويه
دن روزانـه دو اسـتكان از آب جوشانده 15 گرم بادرنجبويه در يك ليتر آب كه با كمى عسل يا نبات شيرين شده باشد موجب تسكين سر درد مى گردد . همچنين استفاده از جوشانده مـركـب بـادرنـجـبـويـه و حـمـام دارويـى محلول مركب آن در درمان سردرد بويژه سردردهاى سوداوى بسيار مفيد است .
نـده مـركـب بـادرنجبويه (خوراكى ): جهت تهيه اين جوشانده 15 گرم بادرنجبويه را با 10 گـرم سـفـايـج ، 10 گـرم اسـطـوخـودوس و 10 گـرم گـل گـاوزبـان مـخـلوط كـرده ، جـوشـانـده و آب صـاف شـده آنـرا بـا 25 گرم ترنجبين حـل شـده در يـك ليـوان آب مـخـلوط نـموده و بمدت دو هفته متوالى در دو وعده صبح و عصر ميل كنيد.
طـرز تـهـيـه مـحـلول مـركـب بـادرنـجـبـويـه (اسـتـعـمـال خـارجـى ): 3 مـثـقـال بـادرنـجـبـويـه را بـا 3 مـثـقـال گـل بـنـفـشـه ، 3 مثقال گل نيلوفر، 3 مثقال گل بابونه و 3 مثقال ميخك مخلوط كرده ، جوشانده و در حمام سر و پيشانى را با آب صاف شده آن شستشو دهيد.
2 - درمان اختلالات قاعدگى در زنان با بادرنجبويه
بـعـنـوان دارويـى مـفيد جهت معالجه دل درد و عادت ماهانه دردناك در زنان مصرف مى شود . جـهـت تـهـيـه ايـن دم كـرده 30 گـرم بـادرنـجبويه خشك را در يك ليتر آب جوش دم كرده و روزانه 2 تا 4 عدد فنجان آنرا ميل كنيد. همچنين خانمها مى توانند از حمام دارويى جوشانده 35 گـرم گـيـاه در يـك ليتر آب استفاده كنند . (بصورت نشستن در آب جوشانده گياه به مدت 10 الى 15 دقيقه )
َََ
3 - درمان بى خوابى و اختلالات عصبى با بادرنجبويه
دليل داشتن كامفر در تركيبات دارويى اش گياهى مقوى قلب و اعصاب و محرك مغز بوده و بـه جـهـت داشـتن خاصيت آرام بخشى در درمان بيشتر بيماريهاى عصبى و روانى مصرف آن تـوصـيـه مـى شـود. از اين گياه به اشكال مختلف از جمله حمام دارويى ، جوشانده گياه ، شربت و عرق جهت درمان امراض ‍ مذكور استفاده مى شود.
الف - حمام دارويى محلول مركب بادرنجبويه
در حـمـام از آب جـوشـيـده 10 گـرم بادرنجبويه ، 10 گرم برگ گشنيز و 10 گرم مغز ناخنك بر سر و بدن بماليد و اثر آن را در رفع بى خوابى در مزاجهاى گرم ببينيد .
ب - عرق بادرنجبويه :
اسـتـفـاده از ايـن عـرق در مـوارد اختلالات هاضمه ، كم خونى (آنمى ضعف حافظه و حساسيت زيـاد بـكـار مـى رود. عـرق بـادرنـجـبـويـه هـم بـصـورت اسـتـعـمـال خـارجـى (كـمـپـرس و لوسـيـون ) هـم بـصـورت استعمال داخلى (خوراكى ) كاربرد دارد .
خـوراكـى عـرق بـادرنـجـبـويه : مصرف اين عرق براى بزرگسالان و كودكان متفاوت مى باشد . براى بزرگسالان روزانه دو وعده ، هر وعده يك قاشق چايخورى عرق را با كمى آب مـعـمـولى ، شير يا عسل مخلوط كرده و ميل مى كنند و براى كودكان خوردن روزانه فقط يك قاشق مرباخورى (15 قطره ) عرق با كمى قند در يك وعده كافى است .
پ - محلول خوراكى بادرنجبويه مركب :
اسـتـفـاده از اين محلول جهت درمان سردرد و بيماريهاى عصبى كه به علت سردى و رطوبت معده باشد توصيه و تجويز مى شود.
طرز تهيه محلول خوراكى بادرنجبويه مركب
جـبـويـه خـشـك را بـا 2 مـثـقـال جـوز بـويـا يـا هـنـدى ، 2 مـثـقـال گـشـنـيـز (تـخـم يـا بـرگ آن )، 4 مـثـقـال مـيـخـك و 2 مـثـقال دارچين مخلوط كرده در يك ليتر سركه يا آب مقطر ريخته بمدت يك هفته گذاشته ، سـپـس آن را صـاف نموده و در ظرف شيشه اى كدر بريزيد و هر بار يك قاشق چايخورى آن را ميل كنيد
َََ

 

[آیورودا]

طرز تهيه نوع ديگر محلول خوراكى بادرنجبويه مركب
ا بـا 5 مـثـقـال پـوسـت ليـمـو تـرش و 2 مـثـقـال سـنـبل ختائى مخلوط كرده بمدت 12 روز در محل سايه اى در آب مقطر يا سركه بخيسانيد بـعـد از صـاف نـمـودن آنـهـا 10 مـثـقـال گـشـنـيـز، 2 مـثـقـال جـوز بـويا و 3 مثقال ميخك را به آن اضافه كرده ، بعد از دو شبانه روز گذاشتن مـجـددا صـاف كـرده و مـايـع را در ظـرف كـدر نگهدارى نموده و هر بار كمى از آنرا بكار ببريد.
ت - شربت ساده و مركب بادرنجبويه :
خوردن روزانه يك ليوان از محلول دو قاشق مرباخورى شربت ساده بادرنجبويه در 100 گـرم آب ، عـلاوه بـر رفع بى خوابى به عنوان دارويى مقوى قلب و اعصاب مصرف آن به كليه افراد در همه سنين توصيه مى شود .
طرز تهيه شربت ساده بادرنجبويه
رم بادرنجبويه خشك را نيم كوب كرده و بمدت 12 ساعت در 600 گرم آب دم كرده ، سپس آن را پـالانـده و آب صـاف شـده آنـرا بـا مـحلول آب و شكر ( 600 گرم آب و 400 گرم شكر )، كه قبلا تهيه نموده ايد مخلوط كرده ، بقدرى حرارت دهيد تا شربت نيمه غليظى بدست آيد، شربت را صاف كرده و در بطرى بريزيد .
طرز تهيه نوع ديگر شربت ساده بادرنجبويه
نـيـم ليـتـر عـصاره گياه بادرنجبويه را گرفته و با يك كيلو شكر مخلوط كرده هر بار كـمـى از آن را در يـك ليـوان آب حـل كـرده و مـيـل كـنـيـد . همچنين جهت اثر بخشى بيشتر مى توانيد از شربت مركب بادرنجبويه بهره بگيريد.
طرز تهيه شربت مركب بادرنجبويه
نـجـبـويـه را بـا 15 گـرم تـخـم كـاسـنـى ، 15 گـرم تخم فرنجمشك ، 15 گرم برگ گـاوزبـان ، 15 گـرم ريـشه شيرين بيان ، 15 گرم ريشه بنفشه طبى ، 40 گرم پر سـيـاوشـان ، 40 گـرم بسفايج و 40 گرم گياه افتمون مخلوط كرده ، همگى را در مقدارى گـلاب ، عـرق بـيـدمـشـك و آب بخيسانيد، سپس 800 گرم شكر را نيز اضافه نموده به قـدرى حـرارت دهـيـد تـا بـقـوام آيـد . از ايـن شـربـت هـر وعـده 35 گـرم ميل شود.
4 - درمان گزيدگى حشرات با بادرنجبويه
استفاده از كمپرس جوشانده برگهاى بادرنجبويه تاءثير زيادى در درمان گزيدگى و رفع سوزش و درد ناشى از گزش حشرات بويژه زنبور دارد .
يـه : يـك مـشـت بـرگ بـادرنـجـبـويـه تـر و تـازه را بـكـوبـيـد و له كـنيد سپس آنرا به مـحـل گـزيـدگـى گـذاشـتـه و بـا پـارچـه نـخـى بـبـنـديـد (بـمـدت حـداقـل دو سـاعـت )، يـا مـى تـوانـيـد 25 گرم برگ خشك بادرنجبويه را در نيم ليتر آب بـقـدرى حـرارت دهـيـد تـا پـخـتـه شـود سـپـس آن را صـاف نـمـوده و تـفـاله آنـرا بـر محل گزيدگى ضماد كنيد.
َََ
5 - درمان دل پيچش شكم و معده با بادرنجبويه
اسانس بادرنجبويه كه در بازار تجارى با عنوان اسانس مليس يا مليسا شناخته مى شود داروى مـفـيدى جهت درمان سنكوب و دل پيچش معده مى باشد . براى اينكار 10 تا 20 قطره آنرا روى يك حبه قند بريزيد و ميل كنيد.
6 - كم كردن فشار خون با بادرنجبويه
خـوردن روزانـه يـك اسـتـكـان از عـرق بـادرنـجـبـويـه يـا مـحـلول يـك تـا دو گـرم اسـانس آن در يك ليوان آب براى افرادى كه از فشار خون بالا رنج مى برند مفيد و مؤ ثر است .

 

[آیورودا]

7 - درمان كم خونى با بادرنجبويه
مصرف 20 تا 50 گرم از دم كرده گل و برگهاى بادرنجبويه در يك ليتر آب يا خوردن روزانـه يـك قـاشـق مـربـاخـورى از مـخـلوط 20 گـرم پـودر گـل يـا بـرگ بـادرنـجـبـويـه كه با كمى عسل خمير شده باشد به كليه افراد كم خون بويژه دختران جوان توصيه مى شود.
8 - درمان بيماريهاى تنفسى با بادرنجبويه
گل و برگ بادرنجبويه بعنوان دارويى مؤ ثر جهت درمان اكثر بيماريهاى دستگاه تنفسى از جـمـله آسـم (تـنـگـى نـفس ) و نزله ها و برونشيت هاى مزمن كاربرد دارويى دارد . همچنين چـكـانـدن هـر شب چند قطره روغن بادرنجبويه در بينى در برطرف نمودن گريپ و خشكى بينى مفيد و موثر است .
َََ
9 - خواص طبى و مصارف درمانى روغن بادرنجبويه
غـن بـادرنـجـبـويـه بـه مـحـل گـزيدگى موجب رفع سوزش و درد ناشى از گزش و نيش حـشـرات و جـانـوران گـزنـده نـظـيـر مـار و عـقـرب مى گردد. مضمضه روغن بادرنجبويه خـوراكـى جـهـت رفـع بـدبـويـى بـيـنـى و دهـان مـفـيـد اسـت . مـاليـدن آن بـه مـفـاصـل مـوجـب تـسـكـيـن درد آنـهـا مـى شـود. مـاليـدن روغـن بـادرنـجـبـويـه بـه دليـل داشـتـن خـاصـيـت تحليل برندگى سودا تاءثير زيادى در درمان خارشهاى سوداوى پـوسـت دارد و مـاليـدن و بـسـتـن آن بـه زيـر گـلو مـوجـب تحليل ورم خنازير مى گردد .
طرز تهيه روغن بادرنجبويه
طرز تهيه روغن بادرنجبويه شبيه طرز تهيه روغن آويشن (صفحه 30 ) است .
10 - خواص دارويى اسانس بادرنجبويه
چـكـانـدن اسـانـس بادرنجبويه در بينى موجب رفع گريپ گرديده و در درمان بيماريهاى مجارى تنفسى نظير آسم ، سينوزيت و غيره بكار مى رود . ماليدن آن به سر و پيشانى و چكاندن آن در بينى موجب تسكين سردرد بويژه سردردهاى عصبى مى گردد.
مشخصات كلى اسانس بادرنجبويه
بر گرفتن مواد ديگر نظير تانن ، كامفر، قند و مواد رزينى و پكتيكى از 1/0 تا 25/0 و گـاهـى تـا 75 /0 درصد اسانس تهيه مى كنند كه ماده موثر اين گياه به حساب مى آيد . ايـن اسـانـس كـه بـه اسانس مليس شهرت دارد مايعى است بيرنگ يا به رنگ زرد روشن و داراى بـوى بـسـيار مطبوع شبيه بوى ليموست . اين بو مخصوصا اگر اسانس از برگ گـيـاه قـبـل از گـل دادن به دست آمده باشد محسوس تر است . اين اسانس از نظر تركيبات شيميايى مركب از ليترونل لال ، ژراينول و ليتالول مى باشد .
11 - رفع بدبويى دهان با بادرنجبويه
بـادرنـجـبـويـه يـا جـويـدن بـرگها و گل تازه بادرنجبويه به طور مداوم در چند نوبت مـتـوالى عـلاوه بـر رفـع بـدبـويـى دهـان مـوجب خوش بو شدن داخلى دهان نيز مى گردد .هـمـچـنـين نوشيدن يك ليوان عرق بادرنجبويه يا ليوان آبى كه چند قطره اسانس معطر بـادرنجبويه در آن حل كرده باشند مفيد و موثر است .مضمضه بادرنجبويه پخته در دهان از فساد دندانها جلوگيرى مى كند.
َََ
12 - فرآورده هاى گياهى و دارويى بادرنجبويه
فـرآورده هـاى گياهى ، دارويى و غذايى اين گياه متعددند . انواع چاى ها، سالاد، دم كرده ، تـنطور شياف كپسول ، انواع روغنها، پماد، كرم ، لوسيون ، بخور، حمام دارويى و ... از جمله اين فرآورده ها هستند كه در زير به آنها اشاره مى كنيم .
الف - چاى روحيه بخش بادرنجبويه (تركيبى )
چاى زير، يك دم كرده تقويتى براى سلامتى و شادابى روح است .
تركيبات
25 گرم بابونه خشك
50 گرم بهار نارنج
50 گرم گل گاوزبان
مقدارى آب
500 گرم برگ خشك سيسنبر
25 گرم برگ خشك بادرنجبويه
25 گرم گل اسطوخودوس خشك
روش تهيه چاى
گياهان فوق را مخلوط كرده ، در يك شيشه دهانه گشاد و تيره رنگ نگهدارى كنيد. هر بار يـك تـا دو قـاشـق چـاى خورى از آن را در يك فنجان دم كردن چاى يا قورى كوچك ريخته ، روى آن يـك فـنـجان آب تازه جوش بريزيد، 5 تا 10 دقيقه دم كرده ، سپس صاف كنيد و ميل نماييد .
ب - چاى ساده بادرنجبويه
تركيبات
10 گرم برگ بادرنجبويه خشك
1 فنجان آب جوش تازه
روش تهيه چاى ساده
بـرگ بـادرنـجبويه را درون قورى كوچك لعابى كه قبلا با آب گرم ، درون آنرا گرم سـاخته ايد، بريزيد و آب جوش را نيز به آن اضافه كرده و پس از گذشت 10 دقيقه ، آنرا صاف كنيد و ميل نماييد .
پ - چاى كيسه اى بادرنجبويه
تركيبات
15 گرم برگ خشك بادرنجبويه
3 گرم پوست خشك دارچين
5 گرم هل سبز خشك
روش تهيه چاى
كرده و درون يك شيشه دهانه گشاد تيره رنگ بريزيد . هر بار يك قاشق چايخورى آنرا در يـك پارچه چيت چهار گوش كوچك به ابعاد 10 * 10 سانتيمتر بريزيد و با تكه اى نـخ ، آن را بـه شـكـل بـقـچـه كـوچـك بـبـنـديـد . بـعـد آنـرا داخـل يـك فـنـجـان آب جـوش تـازه گـذاشـتـه و پـس از 5 دقـيـقـه دم كـشـيـدن ، آب آنـرا ميل كنيد.
َََ
ت - دم كرده ساده بادرنجبويه
تركيبات
25 گرم برگ بادرنجبويه خشك يا 50 گرم برگ تازه بادرنجبويه ، 500 ميلى ليتر آب جوش
روش تهيه دم كرده
بـرگ بـادرنـجبويه را درون قورى لعابى ريخته و آب جوش را روى آن بريزيد و به مـدت 15 دقـيقه صبر كنيد تا دم بكشد. از اين دم كرده ، 3 بار در روز، هر بار يك فنجان مـيـل كـنـيـد. ايـن دم كـرده دل بهم خوردگى هاى گوارشى و تشنجات عصبى را به خوبى درمان مى كند.
ث - تنطور بادرنجبويه
مـصـرف روزانـه يـك قـاشـق چـايـخـورى از تـنـطـور بـادرنـجـبـويـه بـه صـورت حـل شـده در يـك ليـوان آب گـرم بـر رفـع نـفـخ و ورم معده و روده ، موجب رفع اختلافات عصبى از جمله اضطراب و افسردگى مى گردد.
تركيبات
200 گرم برگ بادرنجبويه خشك يا 600 گرم برگ بادرنجبويه تازه
250 ميلى ليتر الكل
750 ميلى ليتر آب
روش تهيه تنطور بادرنجبويه
روش تهيه اين تنطور شبيه روش تهيه تنطور برگ آويشن (صفحه 33 ) است .
ج - شياف بادرنجبويه
از شـيـاف بـرگـهـاى بـادرنجبويه براى تسكين خونريزى هاى قاعدگى ، نابود كردن ويـروس و بـاكـترى هاى مضر دستگاه گوارش و تقويت جهاز (سيستم ) هاضمه استفاده مى شود .
روش تهيه شياف بادرنجبويه
كـوهـان شـتـر را بـه روش بـن مارى (حرارت غير مستقيم ) ذوب كنيد، سپس ظرف را از روى حـرارت بـرداشته و 30 قطره روغن برگ بادرنجبويه را به آن اضافه كنيد . مخلوط را درون كـاسـه اى كـه جـدار داخـلى آنـرا قبلا چرب كرده ايد، بريزيد و پس از 3 ساعت كه شيافها بسته شد از ظرف خارج كنيد و با كاغذ روغنى بسته بندى نماييد .
َََ
چ - كپسول بادرنجبويه
يـاد داروهـاى شـيـمـيـايـى و در مـقـابـل مـصـرف بـسـيـار اندك داروهاى گياهى تمايلى به جـوشـانـدن ، دم كردن ، شربت و يا چاى اين گياه ندارند مى توانند جهت بهره مند شدن از خـواص دارويـى بـادرنـجـبـويه از كپسولهاى 200 يا 250 ميلى گرمى پودر برگ خشك بـادرنـجـبـويـه اسـتـفـاده كـنـنـد . بـه هـمـيـن مـنـظـور مـصـرف 6 كپسول بادرنجبويه در 3 وعده ( هر وعده 2 كپسول ) به آنها توصيه مى شود.
ح - روغن استخراج گرم بادرنجبويه
بـه دليـل اينكه بيشترين مورد استفاده و همچنين قسمت عمده خاصيت دارويى بادرنجبويه در برگهاى آن نهفته است از برگهاى آن براى تهيه روغن استخراج گرم استفاده مى كنند.
تركيبات
250 گرم برگ بادرنجبويه خشك
500 ميلى ليتر روغن زيتون
روش تهيه روغن
روش تـهـيـه اسـتـخـراج گـرم بـادرنجبويه شبيه روش تهيه روغن استخراج گرم آويشن (صفحه 35 ) است .
خ - روغن استخراج سرد بادرنجبويه
از روغـن اسـتـخراج سرد اين گياه به تنهايى يا همراه با ساير مواد مورد نياز جهت تهيه گـرم يـا پـمـاد بـادرنـجـبـويـه بـراى تحريك سيستم عصبى ، رفع سردردهاى عصبى ، برونشيت هاى مزمن و رفع گريپ استفاده مى شود.
تركيبات
100 گرم برگ بادرنجبويه خشك يا 200 گرم برگ بادرنجبويه تازه
1 ليتر روغن بادام شيرين
روش تهيه اين روغن
روش تهيه اين روغن شبيه روش تهيه روغن استخراج سرد آويشن (صفحه 35) است .
دـ روغن ماساژ بادرنجبويه
مـاسـاژ بدن با اين روغن بى حسى و فلج عضلانى را در عضلات بخصوص پا و دست از بين مى برد . ماليدن آن به محل خارش ، در از بين بردن خارش پوست و رفع التهاب آن موثر است .
تركيبات
1 قاشق چايخورى اسانس معطر روغنى برگ بادرنجبويه
2 قاشق غذا خورى روغن زيتون
روش تهيه روغن
طـرز تـهـيه اين نوع روغن بادرنجبويه شبيه طرز تهيه روغن ماساژ آويشن (صفحه 36 ) است .
َََ
ذ - پماد مسكن بادرنجبويه
اسـتـفاده از اين پماد براى رفع خواب رفتگى و تسكين درد عضلات و ماهيچه ها بويژه در ناحيه مفصلها موثر است .
تركيبات
500 گرم موم زنبور عسل
20 گرم برگ بادرنجبويه خشك
25 گرم برگ گزنه خشك
15 گرم ميوه كاج (خرد شده )
روش تهيه پماد مسكن
روش تهيه اين پماد شبيه روش تهيه پماد طبى آويشن (صفحه 37 ) است .
رـ كرم ضد سوزش و خارش پوست بادرنجبويه
ماليدن 3 بار در روز، هر بار يكبار از اين كرم بر روى پوست ، سوزش و خارش پوست را كه ناشى از غلبه سودا يا اختلالات عصبى ، عروقى باشد برطرف مى سازد.
تركيبات
25 ميلى ليتر تنطور گل بابونه
25 ميلى ليتر تنطور برگ بيد
25 گرم موم زنبور عسل
25 گرم لانولين
100 ميلى ليتر روغن استخراج سرد بادرنجبويه
روش تهيه كرم
روش تهيه اين كرم شبيه روش تهيه كرم دارويى آويشن (صفحه 38 ) است .
زـ لوسيون و امولسيون بادرنجبويه
از لوسـيـون يـا امـولسـيـون ايـن گـيـاه بـراى رفـع سـوزش ، تـسـكين درد و التيام زخم مـحل گزيدگى حشرات استفاده مى شود. همچنين ماساژ بدن با لوسيون بادرنجبويه سبب تسكين دردهاى روماتيسمى مى گردد.
روش تهيه لوسيون
4 قاشق غذاخورى دم كرده غليظ برگ بادرنجبويه را با 2 قاشق غذاخورى تنطور آويشن يـا گـل بـنفشه مخلوط كرده ، درون بطرى شيشه اى تيره رنگى بريزيد و پس از تكان دادن آن ، هـر بـار كـمـى از آنـرا، بـه آرامـى بـه محل مورد نظر بماليد.
س - بخور ساده بادرنجبويه
جـهـت درمان ميگرن و رفع سردردهاى آن و همچنين تسكين سردردهاى عصبى استفاده از بخور ساده بادرنجبويه بسيار مفيد است .
تركيبات
500 ميلى ليتر آب
2 قاشق چايخورى اسانس معطر روغنى برگ بادرنجبويه
(در صورت نبود اسانس از 500 ميلى ليتر دم كرده بادرنجبويه استفاده كنيد)
روش تهيه بخور ساده
روش تـهـيـه ايـن نـوع بـخـور بـادرنـجـبـويـه شبيه روش تهيه بخور ضد ميگرن آويشن (صفحه 39 ) است .َََ
ش - بخور تركيبى بادرنجبويه
جـهـت بـازگـردانـدن نشاط، شادابى و سلامتى به بدن و پوست هنگامى كه زياد خسته و كسل هستيد و همچنين براى تسكين دردهاى عصبى در ناحيه سر و پيشانى از بخور تركيبى بادرنجبويه بهره بگيريد.
تركيبات
نصف قاشق چايخورى اسانس معطر بادرنجبويه
نصف قاشق چايخورى اسانس معطر روغنى بابونه
نصف قاشق چايخورى اسانس معطر روغنى سنبل الطيب
نصف قاشق چايخورى اسانس معطر روغنى آويشن يا بهار نارنج
روش تهيه بخور تركيبى
روش تهيه اين بخور شبيه روش تهيه بخور ميگرن آويشن (صفحه 39 ) است .
ص - حمام دارويى ضد روماتيسم بادرنجبويه
تركيبات
3 قطره اسانس معطر روغنى برگ بادرنجبويه
2 قطره اسانس معطر روغنى اكليل كوهى
2 قطره اسانس معطر روغنى برگ گزنه
روش تهيه و ميزان مصرف حمام دارويى
روش تهيه و چگونگى مصرف اين محلول شبيه روش تهيه حمام دارويى آويشن (صفحه 40 ) است .
ض - چاى آرام بخش (تركيبى ) بادرنجبويه
تركيبات
50 گرم برگ خشك بادرنجبويه
50 گرم برگ خشك زيرفون
50 گرم گل خشك بابونه
آب مقدارى
روش تهيه چاى
گـيـاهـان فـوق را تـركـيـب كـرده ، در ظرف شيشه اى تيره رنگ نگهدارى كنيد . يك تا دو قـاشـق آن را در قورى كوچك لعابى ريخته ، يك فنجان آب تازه جوش روى آن بريزيد . 5 تا 15 دقيقه دم كرده ، سپس صاف كرده و ميل كنيد.
ط - چـاى ضـد حـسـاسـيـت غـذايـى بـادرنـجـبـويـه (عـدم تـوانـايـى تحمل غذا )
وجـود گـل خـتـمى به دليل خاصيت نرم كنندگى بادرنجبويه به جهت بادشكن و ضد نفخ بودن در اين چاى سبب شده كه از روده ها حفاظت شود و براى آشفتگى گوارشى بسيار مفيد باشد .
تركيبات
10 گرم برگ خشك بادرنجبويه
5 گرم ريشه خشك ختمى
5 گرم تخم شنبليله
10 گرم رازيانه
10 گرم زيره سبز
750 ميلى ليتر آب
روش تهيه چاى
شـنـبـليـله و رازيـانـه را در آب ريخته ، بگذاريد 15 دقيقه با حرارت ملايم بجوشد تا جـوشـانـده اى درسـت شـود . سـپس بادرنجبويه و زيره را در يك قورى ريخته ، جوشانده فـوق را روى آن بريزيد . پس از 10 دقيقه دم كشيدن آنرا صاف نموده و 4 بار در روز، هر بار يك فنجان از آنرا بنوشيد.َََ
ظ - چاى ضد سوء هاضمه و سوزش معده بادرنجبويه
طـبـيعت گرم دارچين و خاصيت ضد استرس و ضد اضطراب بادرنجبويه به كار رفته در اين چاى ، سبب شده كه اين چاى براى معده و دستگاه گوارشى بسيار آرام بخش باشد.
تركيبات
3 گرم پوست دارچين
10 گرم تخم باديان (رازيانه )
15 گرم برگ خشك بادرنجبويه
روش تهيه چاى
گياهان فوق را مخلوط كرده ، درون قورى لعابى كوچكى بريزيد . سپس آب تازه جوش را روى آنـهـا ريـخـته و پس از 10 دقيقه دم كشيدن ، آنرا صاف كرده و درون ظرف دردارى بريزيد و پس از هر وعده غذا يك فنجان آنرا ميل كنيد.
ع - قـرص يـا كـپـسول ضد نورالژى (سردردهاى عصبى ) بادرنجبويه
تركيبات
25 گرم برگ خشك بادرنجبويه
20 گرم برگ خشك فرنجمشك
25 گرم ريشه خشك سنبل الطيب
روش تهيه قرص
گـيـاهـان فـوق را پـس از مـخـلوط كـردن و پـودر نـمـودن ، بـا كـمـى عـسـل خـمير كرده و به شكل قرصهاى كوچك دكمه مانند در آوريد. از اين قرص ، 3 بار در روز، هر بار 2 قرص ميل كنيد.
روش تهيه كپسول
گـيـاهـان فـوق را درون هـاون سـنـگـى كـوچـكى بريزيد و نرم بكوبيد، سپس آنرا درون كـپـسـول هـاى خـالى 200 يـا 250 مـيـلى گـرمـى و 3 بـار در روز، هـر بـار 2 تـا 3 كپسول آنرا همراه با كمى آب گرم ميل كنيد.
13 - فرآورده هاى غذايى و نوشيدنى بادرنجبويه
الف - سالاد تركيبى بادرنجبويه
تركيبات
50 گرم ماست
50 گرم كاهو (خرد شده )
يك قاشق غذاخورى دانه رازيانه
3 قاشق چايخورى شكر يا مرباى ساده
100 گرم برگ تازه بادرنجبويه (خرد شده )
25 گرم برگ و ساقه كرفس تازه (خرد شده )
روش تهيه سالاد
سـاده ، آبـليـمـو، روغن زيتون را درون يك كاسه كوچك مخلوط كنيد و خوب به هم بزنيد . سپس برگ بادرنجبويه ، كاهو و كرفس را درون يك كاسه بزرگى مخلوط كرده ، حلقه هاى گوجه را روى آن بچينيد و با سس آماده روى آنها را بپوشانيد، در پايان با دانه هاى رازيانه آنرا تزيين كرده و بلافاصله صرف كنيد.
ب - چاى بادرنجبويه و ميخك (براى 4 نفر )
مواد لازم
2 عدد چاى كيسه اى معمولى
2 عدد چاى كيسه اى بادرنجبويه
1 ليتر آب تازه جوش
8 عدد ميخك كمى شكر
روش تهيه چاى
آب را درون قـورى يـا ظـرف ديـگـرى جـوش آورده و چـاى و مـيـخك را به آن اضافه كنيد . قورى را در جاى گرمى قرار دهيد تا چاى در مدت 1 ساعت دم بكشد. سپس كيسه هاى چاى را خـارج كـرده و چـاى را در فـنـجـان بـريـزيـد . كـمـى شـكـر بـه آن اضـافـه نـمـوده و ميل كنيد .
پ - نوشيدنى ليمويى بادرنجبويه
مواد لازم
1 پيمانه آبليموى تازه
50 گرم بادرنجبويه تازه
50 گرم شكر
5 /1 پيمانه آب
روش تهيه نوشيدنى
شـسـتـه و ريـز خـرد كـنـيـد و در ظـرفـى بـريزيد. سپس آبليمو را همراه با آب ، شكر و بـادرنـجـبـويـه مـخـلوط نـمـوده و در يـخـچـال بـگـذاريـد و پـس از 8 سـاعـت مـواد داخـل ظـرف را از صـافـى رد كـرده و شـربـت آمـاده مـصـرف اسـت . ( در صـورت نـبـود بادرنجبويه تازه از اسانس يا چاى كيسه اى آن استفاده كنيد)
ت - تهيه سكنجبين با بادرنجبويه
مواد لازم
400 گرم بادرنجبويه تازه
4 ليوان شكر
2 ليوان سركه
6 ليوان آب
روش تهيه سكنجبين
و در حـرارت زيـاد بجوشانيد . وقتى كه به قوام آمدن نزديك شد، از صافى عبور دهيد . بـعـد سـاقـه هاى بادرنجبويه را در داخل شربت انداخته و بگذاريد تا بجوشد و شربت بـه قـوام آيـد (غـليـظ شـود) . در آخـر سـركـه را به آن افزوده و پس از دويا 3 جوش از حـرارت بـرداشـتـه ، آن را از پـارچـه عـبـور دهـيـد و پـس از سـرد شـدن داخل بطرى بريزيد . و در جاى خشك و خنك نگهدارى كنيد.

 

[آیورودا]

صبر زرد vera alo:


اسامى گوناگون صبر زرد
در مـازنـدران بـه گـيـاه صـبـر انجير بغدادى مى گويند . در لهجه اصفهانى به صبر، چدروا مى گويند . صباده ، صبره ، آلوئه ، آلوئس و ازوا از اسامى ديگر صبر زرد است .
صـبـر زرد در زبان عربى به الوه ، الصبر و صباره ، در زبان لاتين به vera aloe، در زبـان انـگـليـسـى بـه aloes، در زبـان آلمـانـى بـه aloe و در زبـان فرانسه به officinale aloes شهرت دارد .
گونه هاى مختلف گياه صبر زرد
گياه صبر زرد 5 گونه اصلى دارد كه عبارتند از:
1 - صبر زرد، صبر، صبرهندى ، داربو - عود vera aloe
2 - شاخ بزى verrucosa aloe
3 - خرخ vaccillans aloe
4 - صبر فارسى ، صبر سياه caballin aloe
5 - صبر سقوطرى socotrin aloe
مشخصات كلى صبر زرد
گ درخـتـى اسـت بـه بـلنـدى 150 تـا 180 سـانـتـى متر و برگهاى آن شبيه به برگ عنصل است ولى از آن بلندتر و عريضتر و اطراف برگها خارهاى محكم و كوتاه دور از هم وجود دارد .داخل برگ متخلخل است و مملو از ماده لزج بسيار تلخى است كه دهان صبر است . صبر هم بصورت خوراكى و هم با ى مصرف مى شود. طبيعت گياه صبر گرم و خشك است . اين گياه از تيره گل لاله بوده وگلهايى زرد رنگ دارد صبر زرد در نواحى گرم هندوستان و جـزايـر آنـتيل و شمال آفريقا رويش بيشترى دارد . قطعات صبر زرد خشك شده بخوبى بـه صـورت پـودر در مـى آيـنـد و در مـجـاورت ابـتـدا نـرم و ذوب شـده ، سـپـس با شعله درخشانى مى سوزد .
نسخه هاى شفابخش صبر زرد
َََ
1 - التيام زخم گوش و رفع عفونت آن با صبر زرد
جـهـت پـاك كـردن گـوش از عـفـونـت و چـرك و التـيـام زخـم داخل آن ، مقدارى پودر صبر زرد را با كمى زعفران پودر شده و روغن بادام شيرين مخلوط كـرده و داخـل گـوش بـريـزيـد . هـمـچـنـيـن چـكـانـدن آب بـرگ زيـتـون كـه بـا كـمـى عسل مخلوط شده باشد در داخل گوش در درمان امراض مذكور موثر است .
َََ
2 - درمان اگزما (خارش پوست ) با صبر زرد
100 گرم گياه كامل و تازه صبر زرد را در هاون ريخته ، آنرا كوبيده و له نماييد، سپس آنـرا بـر روى پـوسـت بـمـاليد و اثر جالب توجه آنرا در از بين بردن خارش پوست و درمان اگزما ببينيد .
3 - دفع كرم روده با صبر زرد
خـوردن روزى دو نـخـود از پـودر صـبـر زرد كـه در كپسول ريخته باشند در دو وعده صبح و عصر موجب از بين رفتن كرمهاى دستگاه گوارشى بـويـژه كـرم روده مـى گـردد. جـهـت اثـربـخـشـى بـيـشـتر بهتر است همراه با كمى پودر گل بومادران ، برنگ كابلى (يا مغز بادام تلخ رنده شده ) مصرف شود .
4 - درمان يبوست با صبر زرد
وردن 1 تا 5/1 گرم پودر صبر زرد با 1 تا 3 گرم (هر 54 قطره مساوى يك گرم است ) تـنـطور ساده آن بعنوان دارويى مسهل جهت درمان يبوست بكار مى رود . (مصرف زياد اين گياه خاصيتى مسهل و مقوى معده داشته ومصرف كم آن موجب لينت مزاج مى گردد و ملين (نرم كننده معده ) است )
5 - درمان قطع قاعدگى در زنان با صبر زرد
مـصرف مقدار كمى صبر زرد موجب باز شدن و به جريان افتادن خون قاعدگى در زنانى كه عادت ماهانه آنها قطع شده يا به تاءخير افتاده ، مى گردد.
تـذكـر: مصرف صبر زرد براى خانمهاى باردار مضر و خطرناك است ، زيرا عادت ماهانه را به جلو مى اندازد و موجب از بين رفتن و سقط جنين نيز مى گردد.
َََ
6 - رفع بند آمدگى ادرار با صبر زرد
اسـتـفـاده از صـبـر زرد بـه دليـل داشـتـن خـاصـيـت مـليـن و مـسـهـل عـلاوه بر باز نمودن جريان خون حيض در خانمها، موجب رفع بند آمدگى ادرار نيز مى گردد .مقدار مصرف آن 1 تا 5/1 گرم از پودر آن يا 1 تا 3 گرم از تنطور ساده آن است .
7 - نقش صبر زرد در ترشح صفرا
داروسازان سنتى ايران از گياه صبر به عنوان دارويى صفراآور استفاده مى كردند و آنرا در تحريك ترشح صفرا موثر مى دانستند . امروزه نيز استفاده از صبر زرد به ميزان كم (چند نخود) ترشح صفرا را افزايش مى دهد.
8 - ضد عفونى كردن زخمها و درمان سوختگى با صبر زرد
مـاليـدن پـودر صـبـر زرد كه در كمى آب حل شده باشد به مدت چند روز متوالى زخمها و جـراحـات را ضـد عـفـونى كرده و موجب التيام سريع آنها مى گردد . همچنين ضماد له شده بـرگـهـاى تـازه گـيـاه صـبـر و بـسـتـن آن بـمـدت چـنـد سـاعـت سـبـب تحليل ورم سوختگى و التيام زخم آن مى گردد.
َََ
9 - اثر درمانى صبر زرد در درمان ماليخوليا
روسـازان سـنـتـى ايـران از صبر زرد به عنوان دارويى مفيد جهت تقويت حواس پنجگانه ، درمان ماليخوليا و بيشتر امراض دماغى و مغزى استفاده مى كردند . جهت معالجه ماليخوليا مـصـرف 2 گـرم صـبـر زرد پـودر شـده كـه بـا 2 گـرم مـصـطكى مخلوط شده و با كمى عسل خمير شده باشد توصيه مى شود.
َََ
10 - درمان تنگى نفس با صبر زرد
صـبر زرد داروى مفيدى جهت اخراج اخلاط مختلف بدن بويژه اخلاط كهنه ريوى مى باشد . بـه هـمـيـن مـنـظـور اسـتـفـاده از تـركـيـب 2 گرم پودر صبر زرد و 2 گرم پودر غاريقون بصورت كفلمه معالج خوبى جهت نرم كردن سينه و درمان تنگى نفس مى باشد .
11 - معالجه يرقان (زردى ) با صبر زرد
افرادى كه از بيمارى يرقان (زردى ) رنج مى برند چنانچه كمى پودر صبر زرد (حدود 2 گرم ) را در كمى آب خنك حل كرده و ميل كنند نتايج رضايت بخشى از آن خواهند ديد .
12 - رفع رطوبت معده و روده با صبر زرد
ن بيشترين خاصيتى كه براى گياه صبر قائل شـده انـد تـاثـيـر ايـن گـياه بر روى بيماريهاى معده و روده بويژه رفع يبوست ، رفع رطـوبـت و سردى آن و همچنين نابود كردن انگلهاى گوارشى مى باشد . جهت رفع امراض مـذكـور 2 گـرم صـبـر زرد را بـا 2 گـرم گـلبـرگ گـل سـرخ و 2 گـرم مـصـطـكى مخلوط كرده ، نرم ساييده و اين مقدار را در 3 وعده روزانه ميل كنيد.
َََ
13 - درمان سردردهاى سرد مزاج با صبر زرد
خوردن 1 گرم پودر صبر زرد با 1 مثقال از پودر مصطكى كه در 2 نوبت (صبح و عصر ) جهت رفع سردردهايى كه در افراد سرد مزاج بوجود مى آيد، مفيد است .
14 - خواص طبى و مصارف دارويى روغن صبر زرد
از جـوشـانـدن گياه صبر تازه در روغن زيتون بدست مى آيد خواص طبى فراوان در مورد بـيـمـاريـهـاى پـوستى دارد. از جمله : ماليدن آن بر روى جراحات و زخمها سرعت التيام و بـهـبـود را در آنـهـا بـالا مـى بـرد . ضـمـاد آن بـه مـحـل سـوخـتـه شـده در روى پـوسـت اثـر قـاطـعـى در درمـان و بـهـبـود محل سوختگى دارد . چكاندن آن در گوش ، دردگوش را تسكين داده و در صورت وجود عفونت ، عفونت آنرا از بين مى برد . كسانى كه از بيمارى اگزما (خارش پوست ) رنج مى برند از استعمال روغن صبر دريغ نورزند .
َََ
15 - فرآورده هاى گياهى و دارويى صبر زرد
از گـيـاه صـبـر بـه تـنـهايى يا بصورت تركيب با داروهاى ديگر فرآورده هاى گياهى مـتـعـددى تهيه مى كنند كه در صورت مصرف مداوم به موقع و صحيح آنها نتايج رضايت بـخـشـى در درمـان بـيـمـاريـهاى مربوطه از آن خواهند ديد. در زير به چند نمونه از آنها اشاره مى كنيم .
الف - تهيه قرص ضد سوزش معده با صبر زرد
جـهـت تهيه قرص ضد سوزش معده كافى است 40 گرم پودر صبر زرد را در كمى لعاب تـخـم خـتـمـى حـل كـرده تـا بـصـورت خـمـيـر در آيـد. سـپـس خـمـيـر حاصل را به شكل قرصهايى كوچك در آورده (حدود 30 عدد قر(ص ) و روزى 2 قرص آنرا در موقع سوزش معده همراه با كمى آب ميل كنيد.
ب - تهيه قرص ضد كرم روده با صبر زرد
را بـا 10 گـرم گـل سـرخ ، 10 گـرم بـرنـگ كـابـلى و 10 گـرم كـتـيـراى گل مخلوط كرده ، نرم ساييده ، با كمى آب يا لعاب اسفرزه خمير كرده ، خمير را بصورت قـرصـهـاى كـوچكى در آورده و روزى 2 قرص ميل نماييد. همچنين مى توانيد از قرص ساده ضـد كرم و انگل روده كه دستور تهيه آن در بند قبلى (قرص ضد سوزش معده ) ذكر شده ، استفاده كنيد.
َََ
پ - تهيه مرهم معالج سل پوستى با صبر زرد
جـهـت تـهـيـه ايـن مـرهـم 1 مـثـقـال صـبـر زرد را بـا 1 مـثـقـال گـلنـار و 1 مـثـقـال اكـسـيد دوزنگ (سبنكاء ) مخلوط كرده ، 3 مثقال تخم خرفه را نيز به آنها افزوده و نـرم بـكـوبـيـد، سـپـس بـا كـمى آب نارنج خمير نماييد و پس از خوب بهم زدن بر روى زخمهاى بماليد و ببنديد .
ت - تهيه پماد پايين آورنده فشار خون بالا با صبر زرد
15 گـرم پودر صبر زرد را با 20 گرم پودر حنا مخلوط نماييد، با كمى آب خمير كرده و پـس از مـدتـى گـذاشـتـن ، آنـرا بـه كـف پـاهـا بـمـاليـد و ايـن عمل را چندين مرتبه ديگر تكرار كنيد و اثر آنرا در پايين آوردن فشار خون بالا ببينيد.
ث - تهيه قرص ضد ديابت با صبر زرد
1 مـثـقـال صـبـر زرد را بـا 1 مـثـقـال پـوسـت گـنـه گـنـه ، 1 مـثـقـال كـلمـبـو و 1 مـثـقال پوست بيد مخلوط كرده ، نرم ساييده ، با كمى لعاب اسفرزه يا گـل ختمى خمير نموده و خمير حاصل را به شكل قرصهاى كوچك در آورده و هر شب در موقع خواب يك قرص ميل كنيد.
ج - تهيه مرهم ضد بواسير با صبر زرد
جـهـت تـهـيـه ايـن مـرهـم ، 2 مـثـقـال صـبـر زرد را بـا 2 مـثـقـال عـنـاب ، 2 مـثـقال انجير خشك و 2 مثقال مقل ازرق مخلوط كرده ، نرم ساييده ، با روغن كـوهـان شـتـر ذوب شـده خـمـيـر نـمـوده ، شـيـاف بـسـازيـد و هـر شـب يـك شـيـاف استعمال كنيد.
چ - تهيه مرهم ضد گال (خارش پوست ) با صبر زرد
1 مـثـقـال صـبـر زرد را بـا 5 / 0 مـثـقـال جـوهـر گـنـه گـنـه و 4 مـثـقـال روغـن بـادام تـلخ مـخـلوط كـرده ، خـوب بـهـم زده و هـر شـب بـر مـحـل خـارش ضـمـاد كـنـيـد و ايـن عـمـل را تـا بـهـبـودى كامل ادامه دهيد .
ح - روغن ماساژ صبر زرد
از روغـن مـاسـاژ گياه صبر زرد جهت رفع خارش پوست و درمان اگزماى پوسستى ، كاهش درد و سوزش پوست كه ناشى از سوختگى باشد و درمان زبرى و ترك استفاده مى شود.
َََ
تركيبات
1 قاشق چايخورى اسانس معطر روغنى گياه صبر
2 قاشق غذاخورى روغن زيتون
كمى پودر صبر زرد
روش تهيه روغن
طرز تهيه اين روغن شبيه طرز تهيه روغن ماساژ آويشن (صفحه 36 ) است .
خ - كرم ضد سوختگى صبر زرد
تركيبات
75 ميلى ليتر روغن كنجد
75 ميلى ليتر روغن استخراج سرد گياه صبر
50 ميلى ليتر تنطور گياه صبر زرد
5 گرم پودر صبر زرد
5 گرم اكسيد دوزنگ
25 گرم موم زنبور عسل
25 گرم لانولين
روش تهيه كرم
طرز تهيه اين نوع كرم شبيه طرز تهيه كرم دارويى آويشن (صفحه 38 ) است .
دـ تنطور صبر زرد
از اين تنطور جهت رفع سوزش معده ، تهيه محلولهاى ضد خارش و سوزش پوست ، تسكين درد گوش و محلولهاى ضد انگل و كرم روده استفاده مى شود .
تركيبات
200 گرم گياه صبر زرد خشك يا 600 گرم گياه صبر تازه
200 ميلى ليتر الكل
750 ميلى ليتر آب
روش تهيه تنطور
روش تهيه اين تنطور شبيه روش تهيه تنطور آويشن (صفحه 33 ) است .
َََ
ذـ شياف ضد انگل و كرم روده صبر زرد
از ايـن لوسـيـون عـلاوه بـر درمـان اگزماى پوست ، جهت از بين بردن جوش و لك و كك مك پوست نيز استفاده مى شود.
تركيبات
2 قـاشـق غـذاخـورى جـوشـانـده غـليـظ گـيـاه صـبـر يا 2 قاشق غذاخورى پودر صبر زرد حل شده در آب گرم
2 قاشق غذاخورى پودر هليله سياه حل شده در آب گرم
1 قاشق غذاخورى تنطور گياه صبر
روش تهيه لوسيون
طرز تهيه اين لوسيون شبيه طرز تهيه لوسيون آويشن

 

[آیورودا]

اسامى گوناگون غازياغى
به گياه غازياغى پاكلاغى نيز مى گويند . قازاياقى ، غازاياقى ، غازاياغى ، قازپا، پاقازه و كلاغ پا از اسامى ديگر اين گياه است .
ايـن گـيـاه در زبـان عـربى به رجل الاوز، در زبان لاتين به chenopodium در زبان انـگـليـسـى بـه foot _ goos، در زبان فرانسه به anserine و در زبان آلمانى به gansefuss شهرت دارد .
گونه هاى مختلف غازياغى
1 - قـازايـاقـى سـفـيـد، سـلمـه سـفـيـد، آق پـازى ، فـسـا الكـلاب ، زربـيـح album chenopodium
2 - قازاياقى قرمز rubrum chenopodium
3 - قازاياقى كاذب hybridum chenopodium
4 - قره پازى halimus chenopodium
5 - اسفناج بيابانى henricus bonus chenopodium
6 - زربيح mural chenopodium
7 - جربوز (تيره اسفناج ) blitum chenopodium
مشخصات كلى غازياغى
اسـت عـلفـى كه در روى چمنها و باغها به حالت خودرو مى رويد . ارتفاع آن حدود 20 تا 30 سـانـتـيـمـتـر اسـت و بـرگهاى آن سه قسمت است و به صورت پاى زاغ و كلاغ است . قـسـمـتـهـاى مـورد اسـتـفـاده دارويى و خوراكى آن برگ گياه است . طعم برگها كمى تند، قـابـض و كـمـى شـيـريـن مـزه بـوده و مختصرى رنگ زرد دارد و ريشه آن تقريبا دايره اى شـكـل و گـره دار اسـت و گـره هـا نـيـز دايـره اى شـكـل هـسـتـنـد . رنـگ ظـاهـر ريـشـه گـياه مـايل به زردى است ولى چنانچه ساييده شود بسيار سفيد رنگ مى گردد . طبيعت غازياغى گرم است .
نسخه هاى شفابخش غازياغى
1 - درمان امراض كبدى با غازياغى
ن روزانه 120 گرم آب غازياغى تازه به تنهايى يا همراه با كاسنى وحشى ، آب كاهو و آب گـيـاه دنـدان شـيـر در صـبـح نـاشـتـا داروى بـسـيـار مـفـيـدى جهت درمان امراض كبدى بـخصوص قولنج كبدى مى باشد. بنابراين افرادى كه به نحوى از بيماريهاى كبدى رنج مى برند از مصرف آن دريغ نورزند .
َََ
2 - رفع بند آمدگى ادرار با غازياغى
جهت باز شدن مجارى ادرارى و رفع بند آمدگى ادرار در افرادى كه به آن مبتلا شده اند . 30 تـا 60 گـرم گـيـاه غـازيـاغـى خـشـك را در يـك ليـتـر آب بـمـدت چند دقيقه دمكرده يا جوشانده و آب صاف شده آنرا بنوشند .
3 - تحليل ورم و درد چشم با غازياغى
تـازه را در يـك ليـتـر آب دمـكـرده و ابـتـدا بـا آب صـاف شـده آن پـلكها و اطراف چشم را بـشـويـيـد و سـپـس تفاله آنرا بر محل ورم چشم و پلك ضماد كرده و پس از چند ساعت آنرا بـشـوييد . (تذكر اين دستور بايد 3 مرتبه در روز تكرار شود و در موقع مصرف بايد توجه داشت كه چشمها كاملا بسته باشد تا مايع كمپرس (ضماد) وارد چشم نشود)
4 - رفع درد و سوزش ناشى از گزيدگى حشرات با غازياغى
اگـر فـردى قـسـمتى از بدنش را حشره اى گزنده ، نيش زده باشد كوبيده و له شده آنرا بر محل گزيدگى ضماد نمايد .
5 - درمان بند آمدگى شير در پستان با غازياغى
جـهـت رفـع بـنـد آمدگى شير در پستان مادران كافى است يك مشت از برگهاى تر و تازه غـازيـاغـى را كـوبـيـده و له نـمـايـيـد، سـپـس آنـرا بـه شكل ضماد بر روى پستان آنها بگذاريد، شير آنها را زياد كرده و به جريان مى اندازد.
6 - التيام زخم سوختگى با غازياغى
اسـتـفـاده از مـرهـم بـرگ غـازياغى دارويى مفيد جهت التيام زخم سوختگى و بهبود جراحات سـخـت پـوسـتـى مى گردد . براى تهيه اين مرهم 40 گرم برگ غازياغى تر و تازه را كـوبـيـده بـا كـمـى نـمـك يـا سـركـه مـخـلوط كـرده ، خـوب بـهـم زده و بـر محل سوختگى ضماد كنيد .
7 - درمان آنژيم و ورم و درد گلو با غازياغى
100 گرم برگهاى تر و تازه غازياغى را شسته و در آبكشى قرار دهيد تا آب آن خارج شود، بعد آنرا در دستگاه پرس كوچك يا آب ميوه گيرى دستى ريخته و پس از فشردن و له گـرديـدن ، آب يا شيره آنرا به صورت غرغره كردن در موقع گلو درد و آنژين بكار ببريد.
َََ
8 - نقش غازياغى در دور كردن مورچه و حشرات از محيط
گـياه غازياغى به سبب بوى مطبوعى كه دارد وسيله مناسبى جهت دور كردن و فرارى دادن مـورچـه هـا و حـشـرات از مـحـيـط مـى بـاشـد (زيـرا مـورچـه هـا و حشرات از بوى اين گياه گـريـزانـنـد ) جـهـت اثـر بـخـشـى بـهـتر مى توانيد شاخه غازياغى را با برگ گوجه فرنگى در محل اجتماع مورچه ها قرار دهيد.
9 - درمان نقرس با غازياغى
30 گرم غازياغى خشك يا 60 گرم غازياغى تازه را در يك قابلمه كوچك يا كاسه نسبتا بـزرگ و پـهـن قـرار داده ، روى آن 750 ميلى ليتر آب سرد بريزيد، آن را روى حرارت بـه جوش آوريد بگذاريد به مدت 15 الى 20 دقيقه به آرامى بجوشد تا يك سوم حجم آن كـم شـود، سـپـس آنـرا صـاف نموده و 3 بار در روز، هر بار يك فنجان از آنرا مصرف كنيد.
10 - رفع بى اشتهايى با غازياغى
گياه غازياغى گياهى معطر و خنك بوده و در تحريك اشتها بخصوص در افرادى كه دچار بـى اشـتـهـايـى شـده بسيار مفيد است به همين منظور استفاده از اين گياه به صور مختلف دارويى (جوشانده ، دمكرده ، شيره گياه تازه و شربت آن ) توصيه مى شود.
11 - تصفيه كردن خون با غازياغى
خـوردن روزانـه 3 بار، (هر بار 5 تا 10 ميلى ليتر) از شربت غازياغى تازه يا 3 بار در روز هـر بـار يـك فـنـجـان از دمكرده 25 گرم غازياغى خشك در 500 ميلى ليتر آب به افرادى كه از غلظت بالاى خون رنج مى برند توصيه مى شود.
12 - دفع سنگ كليه و مثانه با غازياغى
بذرهاى غازياغى به دليل داشتن خاصيت ضد عفونى كننده نقشى موثر در زهكشى كردن و پـاك نمودن كليه ، مثانه و مجارى ادرارى دارند. طريقه مصرف آن در بند 9 (درمان نقرس با غازياغى ) ذكر شده است .
َََ
13 - نقش غازياغى در درمان بيماريهاى لثه
نـتـايـج بـررسـى هـاى آزمـايـشگاهى حاصل از تجزيه غازياغى نشان مى دهد كه برگ و سـاقـه غـازيـاغـى حـاوى درصـد بـالايـى از ويـتـامـيـن ث هـسـتـنـد . بـه هـمـيـن دليل نقشى موثر و مفيد در جلوگيرى از فساد لثه ها و تقويت آنها دارند.
طرز مصرف
مـى تـوانـيـد از جـوشـانده يا دمكرده آن استفاده كنيد و يا اينكه كمى از گياه خشك را پودر كرده و بر روى لثه ها بپاشيد.
14 - ضد عفونى و التيام زخمها با غازياغى
در 500 مـيـلى ليتر دم كرده يا جوشانده داغ گياه غازياغى خيس كنيد، سپس آن را بفشاريد تا مايع اضافى آن خارج شود، بعد پارچه كمپرس را روى ناحيه صدمه ديده قرار دهيد، هـنـگـامـى كـه كـمـپـرس سـرد يـا خـشـك شـد مـجـددا بـا اسـتـفـاده از مـحـلول داغ ، كـمـپـرس را تـكـرار كـنـيـد و ايـن عـمـل را تـا بـهـبـودى كامل زخمها ادامه دهيد .
15 - درمان نفخ معده و روده با غازياغى
جـهـت رفـع نفخ معده و روده ، 50 گرم بذر و 20 گرم برگ خشك شده غازياغى را مخلوط كرده ، نرم ساييده و روزانه 2 بار، هر بار يك قاشق مرباخورى از آنرا نيم ساعت بعد از غذا بصورت كفلمه ميل كنيد .
َََ
16 - معالجه برص (لكه هاى سفيد روى پوست ) با غازياغى
جـهـت مـعـالجـه بـرص لازم اسـت ابـتـدا مـعـده و روده هـا را بـا مـسـهـل گـيـاهـى پـاك كـرده و سـپـس هـر روز 2 مـثـقـال پـودر بـذر غـازيـاغـى را بـا عسل مخلوط كرده و ميل نماييد و اين عمل را تا 15 روز متوالى تكرار كنيد.
دستور ديگر
هـا بـا يـك مـسـهـل قـوى ، 4 مـثـقـال بـذر غـازيـاغـى را بـا 5 /0 مـثـقـال عـاقـرقـرحـا، 5/0 مـثـقـال ريـشـه تـريـد يـا ريـشـه درخـت تـوت و 5 /0 مـثـقـال زنـجـفيل مخلوط كرده ، نرم ساييده با عسل (به ميزانى كه خمير شود) مخلوط كرده ، خـوب بـهم زده و هر روز كمى از آنرا ميل نماييد، بعد در آفتاب نشسته و موضع را عريان كنيد تا عرق نمايد و اين عمل را تا چند روز متوالى انجام دهيد.
17 - نقش غازياغى در زيبايى پوست و رفع چروك آن
هـنـد پـوسـتـى زيـبـا، روشـن و خـالى از چـروك داشـته باشند، چنانچه روزانه صورت و پـوسـتـشـان را بـا آب صـاف شـده دمـكـرده 40 گـرم (مـعـادل 8 مـثـقـال ) غـازيـاغـى (در يـك ليـتـر آب ) بـشـويـنـد و ايـن عمل را 2 بار در روز به مدت چند هفته متوالى انجام دهند نتايج رضايت بخشى از آن خواهند ديد.
َََ
18 - رفع گرفتگى ماهيچه ها و درمان كمر درد با غازياغى
ه از غـازيـاغـى چـه بـه صـورت خـوراكـى (جـوشـانـده ، دمـكرده و يا پودر آن ) و چه به صـورت اسـتـعـمـال خـارجـى (ضـمـاد، كـمـپـرس ، روغـن ، تـنـطـور و مـرهـم ) بـه دليـل داشـتـن طبيعتى گرم در درمان كمر درد و رفع گرفتگى ماهيچه ها و تشنج عضلانى بـكـار مـى رود. مـردم قـديـم جـهت مداواى درد كمر و رفع گرفتگى ماهيچه هاى سخت شده ، ضمن انداختن پوست دنبه گرم كرده بر كمر، برگ هاى غازياغى را با كله بزغاله همراه با مغز آن بصورت آبگوشت پخته و مى خوردند مفيد و موثر واقع مى شده است .
19 - تسكين درد عضلات و مفاصل با غازياغى
لات بـخـصـوص در ناحيه مفصلها (نظير زانو، آرنج و مچ دست ها و پاها) تمام اجزاى گياه تـازه غـازيـاغـى (هـمـراه بـا ريـشه ، ساقه ، برگ و ...) را پس از شستن و خشك كردن در سـايـه ، پـودر كـرده و در كـمى آب به قدرى بجوشانيد تا همانند شربت به قوام آيد، سـپـس مـايـع به قوام آمده را در ظرف شيشه اى تيره رنگى ريخته و هر بار كمى از آنرا بـر عـضـو دردنـاك بـمـاليـد و ايـن عـمـل را تـا بـهـبـودى كامل ادامه دهيد .
20 - خواص طبى روغن غازياغى
غـازياغى در درمان انواع امراض پوستى به كار مى رود . از جمله برص ( لكه هاى سفيد روى پوست ) را برطرف ساخته و ماليدن مرتب آن به پوست صورت ، چين و چروك آنها را از بين برده و براى زيبايى پوست مفيد است . ضماد روغن غازياغى به اطراف چشم درد و ورم چشم بخصوص ورم ملتحمه آنرا از بين مى برد . ماليدن روغن غازياغى كه از تمام اجـزاى گـياه به دست آمده باشد به دليل داشتن طبيعت گرم و محرك در تسكين درد عضلات مفاصل كه به علت سردى باشد مفيد و موثر است .
طرز تهيه روغن غازياغى
طرز تهيه روغن غازياغى شبيه طرز تهيه روغن آويشن است .
َََ
21 - فرآورده هاى گياهى و دارويى غازياغى
و دارويـى فراوانى دارد كه در بندهاى فوق به تعدادى از آنها اشاره شد ولى اين گياه در زمـان كـنـونـى خواص طبى و دارويى فراوانى دارد كه در بندهاى فوق به تعدادى از آنـهـا اشاره شد ولى اين گياه در زمان كنونى كمتر شناخته شده و فرآورده هاى گياهى آن كمتر مورد استفاده قرار مى گيرد. در زير جهت آشنايى بيشتر با فرآورده هاى گياهى اين گياه به معدودى از آنها اشاره مى كنيم .
الف - شربت مقوى كبد غازياغى
مواد لازم
15 گرم غازياغى خشك
5 گرم كاسنى خشك
5 گرم كنگر خشك
5 گرم عناب خشك
750 ميلى ليتر آب
500 گرم عسل يا شكر
روش تهيه شربت
سـتـه و در سبد بريزيد تا آب آن برود . سپس آنرا در قابلمه اى ريخته و آب را به آن اضـافـه كرده ، 20 دقيقه بجوشانيد تا آب آن به 500 ميلى ليتر برسد. بعد آب آنرا صـاف كـرده و در ظرف ديگرى بريزيد . عسل را به آرامى به آن اضافه نموده و آنقدر حرارت دهيد تا شربت نيمه غليظى بدست آيد .